Πολλές ομοιότητες έχει ο εγκέφαλος του καρχαρία με τον ανθρώπινο, υποστηρίζουν Αυστραλοί ειδικοί οι οποίοι ελπίζουν ότι η διαπίστωσή τους θα τους επιτρέψει να επινοήσουν νέα αποτρεπτικά μέσα για τις επιθέσεις των μεγάλων λευκών καρχαριών.
Οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες έγιναν γνωστοί στο ευρύ κοινό χάρη στην ταινία «Τα σαγόνια του καρχαρία» και αποδεικνύονται εξίσου θανατηφόροι. Τη χρονιά που πέρασε έχουν σκοτώσει στη δυτική ακτή της Αυστραλίας πέντε κολυμβητές ή σέρφερ, ενώ παραμένει άγνωστος ο αριθμός των τραυματισμών που προκάλεσαν. Τον περασμένο μήνα η αυστραλιανή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι καρχαρίες που κολυμπούν πολύ κοντά στις ακτές θα αιχμαλωτίζονται και θα θανατώνονται. Ταυτόχρονα, όμως, χρηματοδοτεί νέες έρευνες για την εξεύρεση τεχνολογικών μέσων που θα τους διώχνουν από τα αβαθή.
Το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας και η ειδική ερευνήτρια Κάρα Γιοπάκ, η οποία μελέτησε ανατομικά τους εγκεφάλους 150 ειδών καρχαριών, επισημαίνουν ότι η εγκεφαλική δομή του μεγάλου λευκού καρχαρία έχει σημαντικές ομοιότητες με αυτή του ανθρώπινου εγκεφάλου.
«Πολλά τμήματα του εγκεφάλου των μεγάλων λευκών καρχαριών επεξεργάζονται στοιχεία που λαμβάνουν από τους οφθαλμούς. Γι’ αυτό τον λόγο προφανώς θα αντιδρούν πολύ καλύτερα σε μέσα απομάκρυνσης που στοχεύουν οπτικούς δείκτες», επεσήμανε η Γιοπάκ. Η μελέτη δημοσιεύεται στην ειδική έκδοση της επιθεώρησης Brain, Behavior and Evolution.
Τα περισσότερα μέσα που διαθέτουμε σήμερα στοχεύουν στους ιδιαίτερα ευαίσθητους πόρους που διαθέτουν οι καρχαρίες στο κεφάλι τους. Πρόκειται για σημεία με τα οποία ανιχνεύουν τα ανεπαίσθητα ηλεκτρικά ρεύματα που εκπέμπουν τα μικρότερα ψάρια. Ετσι μία ισχυρή ηλεκτρική εκκένωση θα μπορούσε να τους απομακρύνει. Οι μελέτες που πραγματοποιήθηκαν μέχρι στιγμής με τη μέθοδο δείχνουν ότι είναι αποτελεσματική σε όλα τα είδη, εκτός του λευκού καρχαρία. Η αποκρυπτογράφηση του τρόπου λειτουργίας των εγκεφάλων τους πιθανότατα θα μας βοηθήσει να βρούμε άλλες μεθόδους για την αποτροπή των επιθέσεων. Κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται να είναι εξαιρετικά απλό, όπως παραδείγματος χάρη η τοποθέτηση ειδικής σήμανσης πάνω στις ισοθερμικές στολές ή τις σανίδες του σερφ.
«Ο καρχαρίας μπορεί να εντοπίσει τα δηλητηριώδη φίδια της θάλασσας και να τα αποφύγει χάρη στους σχηματισμούς που φέρει πάνω στο σώμα του. Κατά συνέπεια μπορούμε και εμείς να χρησιμοποιήσουμε αυτή την τεχνική περιμένοντας ότι το ζώο θα έχει την ίδια αντίδραση. Στην πραγματικότητα θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η νευροβιολογία τους επηρεάζει τη συμπεριφορά τους. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της δόκτορος Γιοπάκ, οι περισσότεροι καρχαρίες έχουν εγκεφάλους με διαστάσεις ανάλογες με αυτές άλλων θηλαστικών ή πτηνών.
