Παρόλο που η μορφή και το μέγεθος του σώματος δεν αποτελούν τους καθοριστικούς παράγοντες στον αληθινό κόσμο, ο μύθος ότι το αδύνατο σώμα ισοδυναμεί με την ομορφιά και την ευτυχία, είναι πλέον μέρος της κουλτούρας μας. Αυτός ο μύθος μπορεί να προκαλέσει συναισθηματική πίεση, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να καταλήξει σε διατροφικές διαταραχές, όπως αυτές που αναφέρονται παρακάτω. Μία διατροφική διαταραχή δεν πρόκειται για κάτι ασήμαντο, καθώς μπορεί να προκαλέσει σημαντική σωματική βλάβη και σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να είναι μοιραία.

Ψυχογενής Ανορεξία (Anorexia Nervosa)

Στην Ελλάδα, η νευρική ανορεξία εκτιμάται ότι πλήττει το 0,5–3,7% των γυναικών, σε κάποια στιγμή της ζωής τους και η βουλιμία το 1,1–4,2%.

Η ψυχογενής ανορεξία είναι μία από τις πιο σημαντικές διαταραχές της διατροφής. Τα ανορεξικά άτομα θα κάνουν τα πάντα για να φτάσουν και να διατηρήσουν το βάρος τους κάτω από το φυσιολογικό για την ηλικία και το ύψος τους. Ανησυχούν διαρκώς για το φαγητό και έχουν εμμονή με το χάσιμο βάρους. Μπορεί επίσης να ασκούνται πολύ, προσπαθώντας να κάψουν το φαγητό που καταναλώνουν. Αυτή η διαταραχή παρουσιάζεται πιο συχνά σε έφηβες κοπέλες και νέες γυναίκες γύρω στα 20, αλλά εμφανίζεται και σε νεαρούς άνδρες και ακόμα και σε παιδιά.

Βουλιμία

Η Ψυχογενής Βουλιμία είναι μία ακόμη διαταραχή της διατροφής. Αφορά την ακατάσχετη επιθυμία κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων τροφής, συνοδευόμενη από επικίνδυνες προσπάθειες αποφυγής των συνεπειών της πολυφαγίας. Αυτές περιλαμβάνουν τη νηστεία, τον εμετό, την υπερβολική άσκηση και την χρήση φαρμάκων (καθαρτικών) για να επιταχυνθεί ο μεταβολισμός των τροφών. Εάν αυτές οι πρακτικές έχουν μεγάλη διάρκεια, μπορεί να προσκαλέσουν πολύ σοβαρές βλάβες στον οργανισμό. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από βουλιμία διατηρούν φυσιολογικό βάρος, το οποίο δυσκολεύει τον εντοπισμό της διαταραχής.

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι για όλες τις διαταραχές της διατροφής, το πάσχον άτομο δεν έχει επιλέξει συνειδητά να βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση και δεν αποτελεί μία σκόπιμη στρατηγική προσέλκυ- σης της προσοχής. Συνήθως, οι διαταραχές αναπτύσσονται σταδιακά ως μία αντίδραση σε μία αναταραχή στην ζωή ενός ατόμου και το πρόβλημα σχετίζεται με την χαμηλή αυτοεκ- τίμηση.

Κάτι που μπορούμε όλοι να κάνουμε είναι να ελαττώσουμε τις προσφιλής συζητήσεις σχετικά με το ποια μέρη του σώματός μας είναι τα πιο παχιά και δεν μας αρέσουν, ποιος έχει την πιο λεπτή κοιλιά, τα πιο λεπτά πόδια κλπ. Παρόλο που μπορεί να φαίνεται διασκεδαστικό και ακίνδυνο, μπορεί να επιδεινώσει την ψυχολογική κατάσταση κάποιων και στην χειρότερη περίπτωση μπορεί να πυροδοτήσει σε ένα ευάλωτο άτομο μία διατροφική διαταραχή.

Σημάδια προειδοποίησης

Συχνά το πρόβλημα εντοπίζεται πρώτα από τους φίλους και μετά από τους γονείς. Τα άτομα που χαρακτηρίζονται από τελειομανία, άγχος για να ευχαριστήσουν τους άλλους και είναι μανιώδη και ψυχαναγκαστικά, είναι τα πιο ευάλωτα στις διατροφικές διαταραχές. Εάν ο/η φίλος/η σας δεν συμμετέχει σε δραστηριότητες που πάντα απολάμβανε και αφιερώνει όλο και πιο πολύ χρόνο για σωματική άσκηση, μπορεί να αποτελεί ζήτημα ανησυχίας. Τα άτομα που δεν τρώνε πια τα αγαπημένα τους φαγητά, ή που ολοένα και πληθαίνουν τα φαγητά που δεν τρώνε, μπορεί επίσης να βρίσκονται σε κίνδυνο.

Οπότε τι μπορούμε να κάνουμε;

Εάν έχετε παρατηρήσει οτιδήποτε που πιθανός να υποδηλώνει ότι οι φίλοι σας έχουν κάποια διατροφική διαταραχή, μπορείτε να βοηθήσετε. Πείτε τους τι έχετε παρατηρήσει και ποιες είναι οι ανησυχίες σας. Συζητήστε μαζί τους, ακούστε με προσοχή αυτό που θα σας πουν χωρίς να θυμώνετε και να γίνεστε επικριτικοί.

Μην περιμένετε να παραδεχτούν αμέσως όλα αυτά τα οποία κράταγαν κρυφά για ένα μεγάλο διάστημα. Αλλά βοηθήστε τους να συνειδητοποιήσουν ότι μπορεί να έχουν ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουν. Μπορείτε να δώσετε πληροφορίες σχετικά με την κατάλληλη θεραπεία και να προσφερθείτε να συνοδέψετε τους φίλους σας σε μία συνάντηση σε θεραπευτικό κέντρο, χωρίς όμως να ασκήσετε πίεση.

Μόλις οι φίλοι σας καταλάβουν ότι είστε ενήμεροι για το πρόβλημα, μην νιώθετε πίεση για να το κρατήσετε μυστικό. Πείτε τους ότι το βάρος είναι πολύ μεγάλο και χρειάζεστε να μιλήσετε σε κάποιον που εμπιστεύεστε. Για το καλό του φίλου σας, έχετε το δικαίωμα και την υποχρέωση να ζητήσετε την βοήθεια ενός επαγγελματία (γιατρού ή κοινωνικού λειτουργού).