Τα παιδία......παίζει Όσο κι αν οι γονείς το θεωρούν χάσιμο χρόνου, το παιχνίδι για το παιδί είναι βιολογική ανάγκη, που αν την καταπνίξουμε, υποσκάπτουμε την ομαλή εξέλιξη του.
Το παιχνίδι είναι πολύ σημαντικό για τη ζωή του παιδιού και του προσφέρει αρκετές σωματικές και συναισθηματικές εμπειρίες. Μέσα απ' αυτό το παιδί ανακαλύπτει και μαθαίνει τον εξωτερικό κόσμο, αλλά ταυτόχρονα εκφράζει και το δικό του εσωτερικό κόσμο.
Βιολογική ανάγκη
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το τι αντιπροσωπεύει το παιχνίδι για το παιδί, όμως όλες συγκλίνουν στο εξής: μέσα από το παιχνίδι εκτονώνει την ενέργεια του ως βιολογική ανάγκη και ότι ο περιορισμός του μπορεί να προκαλέσει κακό στο παιδί, κάνοντας το νευρικό και επιθετικό. Επιπλέον, το παιχνίδι καλύπτει και την ανάγκη του παιδιού για μάθηση, δηλαδή μέσα απ' αυτό όχι μόνο ανακαλύπτει τον κόσμο που το περιβάλλει, αλλά δοκιμάζει τις ικανότητες του και ασκείται σε δεξιότητες. Ο τρόπος με τον οποίο παίζει το παιδί μπορεί να είναι ενδεικτικός για τα συναισθήματα και τις τυχόν εντάσεις του. Γι' αυτό οι συχνές παρεμβάσεις των γονιών την ώρα του παιχνιδιού κάνουν το παιδί εξαρτημένο, ανασφαλές, χωρίς εμπιστοσύνη στις ικανότητες του και στον εαυτό του. Αντίθετα, η ενθάρρυνση του παιδιού, η συμμετοχή και η επιβεβαίωση των ικανοτήτων του το κάνουν να αναπτύσσεται σωστά.
Απόλαυση για την απόλαυση
Για τα παιδιά το παιχνίδι δεν είναι χάσιμο χρόνου, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι γονείς, εξαιτίας του ότι δεν είναι "παραγωγικό". Αυτό είναι εξάλλου ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του. "Το παιχνίδι είναι ευχάριστο, αυθόρμητο και δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά επιλέγεται ελεύθερα από τον παίκτη. Τα κίνητρα του δεν εξυπηρετούν κανέναν αντικειμενικό σκοπό. Πρόκειται για απόλαυση που διαρκεί όσο και το ίδιο και όχι για προσπάθεια προς κάποιον συγκεκριμένο στόχο. Με λίγα λόγια, το παιχνίδι είναι από τη φύση του μη παραγωγικό".
Κάθε ηλικία τα παιχνίδια της
Ο τρόπος του παιχνιδιού αλλάζει όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, όπως αλλάζουν οι δραστηριότητες τους και οι ικανότητες τους. Το παιχνίδι διαιρείται σε τρεις τύπους: Το κινητικό, το συμβολικό και το κοινωνικό. Ας τους δούμε έναν έναν αναλυτικά όπως μας τους περιέγραψε η ειδικός.
Το κινητικό παιχνίδι
Αφορά το χρονικό διάστημα από τη βρεφική ηλικία μέχρι το δεύτερο χρόνο της ζωής. Το παιδί σ' αυτή την περίοδο είναι απασχολημένο με τη διαδικασία της απόκτησης ελέγχου στις κινήσεις του και με το να μαθαίνει να συνδυάζει αφενός τις χειρονομίες του κι αφετέρου τα νοήματα του. Το παιχνίδι σ' αυτό το στάδιο, συχνά, αποτελείται από επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Το βρέφος νιώθει ευχαρίστηση και πειραματίζεται με τον κόσμο της αφής, των εικόνων και των ήχων. Χαίρεται όταν κατορθώνει να κάνει ορισμένα γεγονότα να επαναληφθούν.
Το συμβολικό ή αναπαραστατικό παιχνίδι
Αυτός ο τύπος παιχνιδιού επικρατεί από την ηλικία των δύο χρόνων μέχρι την ηλικία των 6 περίπου ετών. Στο διάστημα αυτό, το παιδί αποκτά την ικανότητα να κωδικοποιεί με σύμβολα τις εμπειρίες του. Μπορεί να ξαναφέρει στο νου του εικόνες από συμβάντα. Μπορεί να παίζει με τα σύμβολα και τους συνδυασμούς τους, υποκρινόμενο, για παράδειγμα, ότι γεμίζει μια φωλιά με αυγά, ενώ τοποθετεί μπίλιες μέσα στο καπέλο μιας κούκλας.
Το κοινωνικό παιχνίδι
Αρχίζει μαζί με τη σχολική ηλικία και περιλαμβάνει παιχνίδια που έχουν κανόνες. Το παιδί έχει αρχίσει να καταλαβαίνει κάποιες συγκεκριμένες κοινωνικές σχέσεις, όπως τη συνεργασία και τον ανταγωνισμό. Αρχίζει να καταφέρνει να εργάζεται και να σκέφτεται περισσότερο αντικειμενικά. Το παιχνίδι του αντανακλά ακριβώς αυτή την αλλαγή του, καθώς το παιδί αρχίζει να ασχολείται με παιχνίδια που αποτελούνται από κανόνες και είναι ομαδικά. Τον τρίτο χρόνο
Υπάρχουν κάποια σημεία, τα οποία αφορούν τη συμπεριφορά του μικρού παιδιού, την ομιλία του και τις σχέσεις του με το περιβάλλον τα οποία αν ένα τρίχρονο παιδάκι πληρεί, χαίρει άκρας υγείας και πλήρους αντιληπτικής ικανότητας. Σας τα παραθέτουμε με την υπενθύμιση πως το κάθε παιδί έχει διαφορετικούς ρυθμούς, καθώς βέβαια και τα κοριτσάκια και τα αγοράκια μεταξύ τους.
Θα πρέπει, λοιπόν, το παιδάκι:
- Να πλένει και να σκουπίζει μόνο τα χέρια του
- Να φοράει ορισμένα ρούχα χωρίς τη βοήθεια των άλλων
- Να φέρνει την τροφή στο στόμα με το κουτάλι
- Να πηγαίνει στο μπάνιο μόνο του για τις προσωπικές του ανάγκες
- Να απομακρύνεται για σύντομα χρονικά διαστήματα από τη μητέρα του χωρίς προβλήματα
- Να τοποθετεί μια σειρά από κύβους τον έναν πάνω στον άλλο
- Να πηδάει με ενωμένα πόδια
- Να στέκεται όρθιο με το ένα πόδι
- Να κάνει ποδήλατο (με τρεις ρόδες)
- Να σχεδιάζει έναν κύκλο και να ζωγραφίζει μια ανθρώπινη φιγούρα
- Να προφέρει το όνομα του και να εκφράζεται με απλές, αλλά ολοκληρωμένες προτάσεις. Να ξεχωρίζει τον πληθυντικό από τον ενικό αριθμό.
- Να ξεχωρίζει χωρίς προβλήματα τη διαφορά μεταξύ του πριν και του μετά, του μεγάλου και του μικρού, του ωραίου και του άσχημου, του ναι και του όχι, της ερώτησης και της απάντησης.
Ο μικρός σας ψευταράκος
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα παιδί λέει ψέματα - κατάσταση συνηθισμένη και δικαιολογημένη στις μικρές ηλικίες. Λόγος ανησυχίας, όμως, γεννιέται όταν το παιδί αρχίζει να πιστεύει τα ψέματα που λέει ως αληθινά..
Γιατί τα παιδιά λένε ψέματα; Εδώ υπάρχουν πολλές πιθανές απαντήσεις. Τα παιδιά λένε ψέματα για να αναπληρώσουν πραγματικές ή φανταστικές ατέλειες τους. Λένε ψέματα όπως και οι μεγάλοι, για να ξεφύγουν από κάποια δυσκολία τους στις σχέσεις τους με τους άλλους, ή για να αποτρέψουν τις αναπόφευκτες συνέπειες των πράξεων τους. Τα παιδιά, καθώς δεν έχουν την πείρα των μεγάλων μπορεί να υπερ-γενικεύσουν μία απλή παρατήρηση που τους γίνεται για ένα απλό και συγκεκριμένο παράπτωμα και να την αναγάγουν σε αρνητική κριτική για γενική τους αναξιότητα και απόρριψη. Επίσης, η έλλειψη της στοιχειώδους διορατικότητας εκ μέρους μας μπορεί να κάνει το παιδί να λέει πολλά "ψέματα".
