Το 50% των καρκινικών όγκων μιας συνηθισμένης μορφής καρκίνου του πνεύμονα διαθέτει μεταλλάξεις που αντιμετωπίζονται είτε με φάρμακα που υπάρχουν ήδη είτε που μπορούν εύκολα να παρασκευασθούν.
Για τις δεκάδες χιλιάδες Αμερικανών που πάσχουν από πλακώδες καρκίνωμα του πνεύμονα, μία μορφή μη μικροκυτταρικού καρκίνου, τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα καθώς ανοίγουν τον δρόμο στις «επί μέτρω» θεραπείες.
Οπως τονίζει ο δρ Μάθιου Μέγιερσον του αντικαρκινικού ινστιτούτου Ντάνα Φάρμπερ της Βοστώνης, «πρόκειται για μία ασθένεια για την οποία επί του παρόντος δεν διαθέτουμε στοχευμένες θεραπείες». Ο δρ Μέγιερσον είναι ένας εκ των τριακοσίων ερευνητών που συνυπογράφουν το σχετικό δημοσίευμα στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Nature.
Η μελέτη αποτελεί απλά την αρχή του Ατλαντα Γονιδιώματος του Καρκίνου, που εκπονείται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ και στοχεύει στην αποκρυπτογράφηση των γενετικών αιτίων της νόσου. Οι ερευνητές σήμερα μπορούν να σκανάρουν ολόκληρο το DNA του κυττάρου αντί να πρέπει να εξετάσουν καθένα από τα 21.000 γονίδια ένα προς ένα, γεγονός που διευκολύνει την έρευνα. Από τα νέα στοιχεία, ο καρκίνος εμφανίζεται ως νόσημα που προκαλείται από μεταβολές στο γενετικό υλικό του κυττάρου, αντί για ασθένεια ενός ιστού ή οργάνου, όπως π.χ. του μαστού, του προστάτη ή του πνεύμονα.
Διαπιστώθηκε ότι κάθε ασθενής που έπασχε από τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου είχε διαφορετικές μεταλλάξεις στο DNA. Κατά συνέπειαν, η χορήγηση του ιδίου φαρμάκου σε όλους τους αρρώστους δεν έχει νόημα. Ηδη έχει δρομολογηθεί πρόγραμμα έτσι ώστε να χορηγούνται εξειδικευμένα φάρμακα τα οποία θα στοχεύουν στη μετάλλαξη που ανιχνεύεται σε κάθε ασθενή.
Οι ερευνητές συνέκριναν κύτταρα από τους καρκινικούς όγκους 178 πασχόντων από το νόσημα με υγιή κύτταρά τους. Στο 60% των νεοπλασμάτων διαπιστώθηκαν μεταβολές στα γονίδια που ευθύνονται για την παραγωγή ενζύμων που δρουν ως διακόπτες και ελέγχουν την κυτταρική ανάπτυξη. Οταν εμφανιστεί η μετάλλαξη, οι διακόπτες μένουν διαρκώς «ανοιχτοί», με αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων. Πολλές εταιρείες ήδη παρασκευάζουν φάρμακα που αναστέλλουν τη δράση των ενζύμων. Η μεγάλη έκπληξη, ωστόσο, ήταν ότι το 3% των όγκων διέθετε μετάλλαξη που επέτρεπε στα κύτταρα να παραπλανούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα κι έτσι να μη δέχονται επιθέσεις από αυτό.
Βέβαια, όπως λένε οι ερευνητές, η μεγάλη πρόκληση θα είναι η εξεύρεση κλινικής εφαρμογής για τα συμπεράσματά τους. Ο δρόμος μέχρι να νικήσουμε τον καρκίνο θα είναι μακρύς.
