Είναι οι γονείς τα «αφεντικά» στο σπίτι; Σε πολλές οικογένειες, όχι. Αρκετοί γονείς προτιμούν να είναι πρωτίστως «φίλοι» με τα παιδιά τους και δεν προσπαθούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους. Έχουν αφήσει στο περιθώριο το δημιουργικό παιχνίδι και αδιαφορούν για τη διατροφή των παιδιών, ακόμη και κατά την τρυφερή βρεφική ηλικία. Οι ειδικοί επιχειρούν να συμβουλέψουν τους νέους γονείς και προτείνουν τέσσερα βασικά βήματα τα οποία θα βοηθήσουν στην ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών.

Οι δύο γονείς πρέπει πρώτα να συμφωνήσουν μεταξύ τους για τα όρια και τους τρόπους εφαρμογής τους και έπειτα να τα εξηγήσουν με σαφήνεια στα παιδιά. Το ζήτημα είναι ότι οι σχέσεις των γονέων με τα παιδιά τους είναι αναγκαστικά εξουσιαστικές, όπως λένε οι ειδικοί. Έτσι, συχνά οι γονείς επινοούν κανόνες πειθαρχίας και απαιτούν από τα παιδιά συνήθως να τους εφαρμόσουν πιστά. «Στη ζωή των παιδιών, που ακόμη είναι ανώριμα, και για την κατάλληλη αγωγή τους, είναι χρήσιμα τα όρια υπό την προϋπόθεση ότι είναι λογικά» λέει ο διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) κ. Ν. Φακιολάς.

Κανόνες και πειθαρχία
Οι σωματικές τιμωρίες αποτελούν βάναυση και αψυχολόγητη συμπεριφορά των γονέων, υπογραμμίζει ο ειδικός, και έχουν ως αποτέλεσμα την αντίδραση και τον τραυματισμό της προσωπικότητας των παιδιών, όπως και οι λεκτικοί ή ψυχοσυναισθηματικοί καταναγκασμοί.

Οι γονείς μαζί με τα παιδιά πρέπει να διαμορφώνουν ένα πρόγραμμα καθημερινής ζωής και δράσης των παιδιών. «Τροποποιήσεις μπορούν να γίνουν σε έκτακτες περιπτώσεις, αλλά υπαναχωρήσεις δεν πρέπει ποτέ να είναι κανόνας ή επιλογή τού ενός γονέα,εκτός αν έχει μόνος του την κηδεμονία του παιδιού» τονίζει ο διευθυντής Ερευνών του ΕΚΚΕ.

Επιπλέον οι γονείς πρέπει να μάθουν να λένε «όχι» και να το εννοούν. «Το γεγονός ότι δεν μπορούν να είναι συνεπείς στους κανόνες που οι ίδιοι θέτουν,είναι από τα πρώτα μηνύματα που παίρνει το παιδί για τον τρόπο και τους κανόνες της ζωής» λέει η ψυχολόγος- γνωσιακή ψυχοθεραπεύτρια κυρία Ασημίνα Χριστοπούλου . Δεν είναι κακός ο γονιός που επιβάλλει μια τιμωρία και την εφαρμόζει. «Μπορεί προσωρινά να γίνεται δυσάρεστος, είναι όμως αυτή η στάση του που τον κάνει ένα πρόσωπο στο οποίο μπορεί να στηριχτεί το παιδί σε αυτό και να απευθυνθεί σε οποιαδήποτε στιγμή» εξηγεί η κυρία Χριστοπούλου.

Παιχνίδι και φαντασία
Το παιχνίδι είναι εκπαίδευση ζωής, γι΄ αυτό οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να παίζουν με δημιουργικά παιχνίδια και να μην τα αφήνουν «κολλημένα» μπροστά σε μια οθόνη. Το παιχνίδι αποτελεί δραστηριότητα ζωτικής σημασίας για την ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και αποτελεσματικό παιδαγωγικό μέσο. «Αποδοτικό είναι το δημιουργικό παιχνίδι το οποίο κατασκευάζει το ίδιο το παιδί ή που ελέγχει πλήρως,και αυτό καλλιεργεί τις δεξιότητες και τη φαντασία του, ή είναι παιχνίδι που εξασκεί το σώμα, τη μνήμη και την εξυπνάδα χωρίς να δημιουργεί εντάσεις ή εξαρτήσεις του παιδιού» επισημαίνει ο κ. Φακιολάς.

Αν οι γονείς διαβάζουν καθημερινά στα παιδιά τους από την ηλικία των τριών ετών, εκείνα «ανθίζουν» γρηγορότερα από τα υπόλοιπα όταν αρχίζουν το σχολείο. Μάλιστα αυτά τα παιδιά προηγούνται των υπολοίπων στην ανάπτυξη κατά τουλάχιστον δύο μήνες όχι μόνο στη γλώσσα, στη γραφή και στην ανάγνωση, αλλά και στην αριθμητική.

Εν αρχή εστί ο... θηλασμός
ΟΤΑΝη μητέρα δεν θηλάζει το μωρό της και το ταΐζει με στερεά τροφή πριν από την ηλικία των τεσσάρων μηνών, όταν αργότερα τα σνακ και τα γρήγορα γεύματα αντικαθιστούν το σπιτικό φαγητό, τότε τα παιδιά καταλήγουν παχύσαρκα. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα τα παιδιά ηλικίας τριών-έξι ετών σε ποσοστό 31% είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, σύμφωνα με έρευνα του Ιδρύματος Αριστείδης Δασκαλόπουλος.

Μάλιστα, τα ευρήματα μελέτης του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, που εκπονήθηκε προ πενταετίας, δείχνουν ότι περισσότερα από τα μισά παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα εμφάνιζαν αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων και σακχάρου στο αίμα, περίμετρο μέσης μεγαλύτερη από τη φυσιολογική για την ηλικία τους και χαμηλά επίπεδα «καλής» χοληστερόλης. Και αυτό διότι κατανάλωναν τροφές με επικίνδυνα λιπαρά οξέα και φτωχές σε φυτικές ίνες.

9 «πρέπει» για τους γονείς:

1. Να θέτουν όρια στη ζωή των παιδιών με την προϋπόθεση ότι είναι λογικά.
2. Να συμφωνούν μεταξύ τους για τα όρια και τους τρόπους εφαρμογής τους και έπειτα να τα εξηγούν στα παιδιά.
3. Να μη χρησιμοποιούν σωματική βία. Η σωματική τιμωρία, όπως και ο λεκτικός ή ψυχοσυναισθηματικός καταναγκασμός, έχει ως αποτέλεσμα την αντίδραση και τον τραυματισμό της προσωπικότητας των παιδιών.
4. Μαζί με τα παιδιά να διαμορφώνουν ένα πρόγραμμα καθημερινής ζωής και δράσης που να επιδέχεται έκτακτες τροποποιήσεις.
5. Να είναι συνεπείς. Το «όχι» να είναι πάντα «όχι».
6. Να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να παίζουν με δημιουργικά παιχνίδια ή να βγαίνουν παρέα έξω για να παίξουν.
7. Να διαβάζουν στα παιδιά από μικρή ηλικία και να τα ενθαρρύνουν να διαβάζουν μόνα τους καθώς μεγαλώνουν.
8. Να μην πιέζουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να μάθουν το αλφάβητο ή να μετρούν.
9. Να επιμένουν στον θηλασμό. Οι μητέρες πρέπει να θηλάζουν τα μωρά τους τουλάχιστον 4-6 μήνες και να φροντίζουν ώστε η οικογένεια να τρέφεται βάσει των αρχών της μεσογειακής δίαιτας.

Όταν τα παιδιά δεν παρκάρονται στην τηλεόραση Στην οικογένεια Βασιλείου τα παιδιά, ο 10χρονος Γιάννης και ο μόλις δυόμισι ετών Δημήτρης, δεν «παρκάρονται» μπροστά στην τηλεόραση. Οι γονείς, Γιώργος και Κατερίνα, θεολόγοι και οι δύο, έχουν φροντίσει ώστε τα παιδιά τους να επιλέξουν δημιουργικές δραστηριότητες που τα εκφράζουν. Του Γιάννη τού αρέσει να... πετάει με ένα σκέιτμπορντ αλλά και να κάνει γκραφίτι, όχι ακόμη σε τοίχους αλλά στα μπλοκ ιχνογραφίας. Ο μικρός ακολουθεί τα βήματα του μεγάλου. «Αν και μόλις δυόμισι ετών έχει ταλέντο στο... μουντζούρωμα» λέει περήφανος ο κ. Γιώργος Βασιλείου . Και τονίζει: «Οπως διαπίστωσα από τα δικά μου παιδιά,το παιχνίδι έχει πολύ θετικά αποτελέσματα στην πνευματική τους ανάπτυξη.Οπως και τα ερεθίσματα από το άκουσμα αναγνωσμάτων και παραμυθιών “χαρίζουν” στο παιδί ευχέρεια λόγου καιδιαμορφώνουν μια μεγαλύτερη κοινωνικότητα». Εκτός από τη συναισθηματική τους ανάπτυξη, μεγάλη σημασία έχει και η σωματική τους υγεία, ο Γιώργος και η Κατερίνα φρόντισαν από την αρχή να ακολουθήσουν τις συστάσεις των ειδικών. Το ένα παιδί θήλασε έξι μήνες και το άλλο οκτώ. Από τότε που άρχισαν να τρέφονται με στερεά τροφή, η ζάχαρη, τα πολλά αλάτια και τα λίπη «εξορίστηκαν» από το τραπέζι. Και όπως επισημαίνει ο κ. Βασιλείου, «τα παιδιά σπανίως αρρωσταίνουν από ιώσεις».