Η σχέση είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε σχεδόν σε καθημερινή βάση, πολύ πιο συχνά από ότι ίσως θα σκεφτόταν κανείς. Τι είναι η σχέση όμως; Ετυμολογία της λέξης σχέση
Η ετυμολογία της λέξης σχέση μας δίνει πολύτιμα στοιχεία, όχι τόσο από γλωσσολογική άποψη, όσο από πρακτική. Η λέξη σχέση προέρχεται από την αρχαία ελληνική γλώσσα, και είναι παράγωγο της λέξης «σχειν» που είναι απαρέμφατο αορίστου της λέξης έχω. Επομένως η σχέση είναι στην πραγματικότητα κάτι που έχουμε. Και τελικά αυτό είναι το πιο σημαντικό να καταλάβουμε. Ότι η σχέση είναι κάτι που έχουμε, ή που μπορούμε να έχουμε…
Τα ερμηνευτικά λεξικά πάλι προσπαθούν να εξηγήσουν τη σχέση με το δικό τους τρόπο… Έτσι λοιπόν διαβάζουμε ότι η σχέση είναι η ύπαρξη κοινών στοιχείων που συνδέουν δύο καταστάσεις, φαινόμενα ή πράγματα, και η ύπαρξη επαφής, επικοινωνίας, αμοιβαίας εξάρτησης μεταξύ προσώπων. Η εξάρτηση αυτή μπορεί να έχει διαφορετικές μορφές ανάλογα με τα πρόσωπα που εμπλέκονται.
Κάθε σχέση είναι ένα πολύπλοκο, μικρό θαύμα
Τα λεξικά λοιπόν μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες και γνώσεις. Όμως, επειδή η σχέση αφορά ανθρώπους με αισθήσεις και αισθήματα, πρέπει μάλλον να προσεγγίζεται κάπως διαφορετικά. Μια σχέση, τουλάχιστον όταν μιλάμε για κάτι μακροπρόθεσμο, είναι ένας μύθος, ένα μικρό θαύμα που δημιουργούν δυο άνθρωποι μαζί.
Δεν είναι όλα βέβαια τόσο εύκολα, ή τόσο απλά, γιατί οτιδήποτε έχει να κάνει με ανθρώπους, με συναισθηματική επένδυση, αυτομάτως έχει κινδύνους και είναι περίπλοκο. Ορισμούς μπορεί κανείς να δώσει πολλούς, όμως στην πραγματικότητα δεν μπορεί να εξηγήσει τι είναι αυτό που δένει δυο ανθρώπους μαζί σε μια σχέση, και τους κάνει να προχωρούν τη ζωή τους από κοινού.
Θα μπορούσε να είναι η αγάπη η απάντηση. Και ευτυχώς πολλές φορές είναι όντως η σωστή απάντηση. Όμως, επειδή ακριβώς η σχέση είναι κάτι που εξελίσσεται, αλλάζει και περιπλέκεται, πολλές φορές η απάντηση κρύβει και άλλες λέξεις: ανάγκη, εξάρτηση, πάθος, πόθο, έρωτα, ακόμα και μίσος.
Είδη σχέσεων
Υπάρχουν τόσα διαφορετικά είδη σχέσεων, και μια σχέση μπορεί να είναι πολλά διαφορετικά πράγματα. Μερικές φορές, μπορεί να ανήκει και σε πάνω από μια κατηγορία.
Η ερωτική σχέση είναι η σχέση μεταξύ δυο ανθρώπων που έχουν σεξουαλική και σωματική επαφή. Η ερωτική σχέση παίρνει διάφορες μορφές, είτε μέσα στο γάμο είτε ως αποκλειστική ερωτική σχέση, είτε ως ελεύθερη ερωτική σχέση, δηλαδή χωρίς δεσμεύσεις. Η ερωτική σχέση και ιστορία κάθε ζευγαριού είναι διαφορετική, για αυτό και είναι δύσκολο να την εντάξει κανείς σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία.
Η πρώτη σχέση στη ζωή ενός ανθρώπου είναι συνήθως πολύ σημαντική. Συνήθως κάνουμε την πρώτη σχέση μας σε μια ηλικία που είμαστε ακόμα ευάλωτοι και πολύ ευαίσθητοι, γι αυτό θεωρείται καθοριστική για τη συνέχεια της ερωτικής μας ζωής. Πολλές φορές οι ψυχολόγοι αλλά και οι γονείς ανησυχούν για την πρώτη σχέση, ειδικά την ολοκληρωμένη ερωτική σχέση, γιατί μπορεί να δημιουργήσει ψυχολογικά προβλήματα και να αφήσει απωθημένα, δυσχεραίνοντας κατά πολύ τη μετέπειτα διάθεση για σχέσεις. Ωστόσο, για πολλούς ανθρώπους η πρώτη σχέση είναι συνώνυμη και της απόλυτης αγάπης. Δεν είναι λίγα τα φαινόμενα ανθρώπων που η πρώτη σχέση τους ήταν και η μοναδική.
Η ρομαντική σχέση είναι σαφώς η πιο όμορφη έκφραση της αγάπης και του έρωτα. Ο κόσμος σας και το μυαλό περιστρέφεται γύρω από το αγαπημένο σας πρόσωπο, που είναι πάντα στο μυαλό σας. Η ρομαντική σχέση εκδηλώνεται μέσα από την ποίηση, τα λόγια επιβεβαίωσης της αγάπης, αυτήν την ιδιαίτερη ματιά και χροιά στη φωνή, αλλά και την αίσθηση ότι δεν θα μπορούσατε να είστε ευτυχισμένος στη ζωή, χωρίς τη συντροφιά και την αγάπη του. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι κάθε σχέση είναι ρομαντική, είτε γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι περισσότερο «εγκεφαλικοί» και λιγότερο ρομαντικοί, είτε γιατί με τα χρόνια πολλές φορές ο ερωτισμός εκφράζεται διαφορετικά, και ο καθαρός ρομαντισμός φθίνει.
Η σχέση μπορεί να είναι αρμονική και ισορροπημένη, επιτρέποντας στο ζευγάρι να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί τόσο μέσα στη σχέση όσο και έξω από αυτήν, ατομικά, αλλά πάντα με κοινή πορεία.Ισορροπία στη σχέση επίσης σημαίνει να μην καπελώνει ο ένας τον άλλον, να υπάρχει σεβασμός και η γνώμη του καθενός να μετρά πραγματικά. Η αρμονία έρχεται με το να έχει χώρο και χρόνο ο καθένας για τα δικά του ενδιαφέροντα, και για να μπορέσει να εκφράσει τις προσωπικές του επιθυμίες και αγωνίες.
Το εντελώς αντίθετο μιας αρμονικής και ισορροπημένης σχέσης είναι η καταπιεστική σχέση, αυτή δηλαδή που το ζευγάρι δεν είναι ισότιμο. Σε μια καταπιεστική σχέση μπορεί ο άνδρας να μην επιτρέπει στη σύζυγό του να εργάζεται, ή ακόμα και να βγαίνει έξω, ενώ η σύζυγος μπορεί να μην επιτρέπει στο σύζυγο της να βγαίνει χωρίς αυτήν, ή να ψάχνει τα πράγματα του. Αυτά είναι φυσικά μόνο κάποια παραδείγματα, γιατί η καταπίεση μπορεί να πάρει πρακτική ή και ψυχολογική μορφή.
Υπάρχει όμως και η πλατωνική σχέση. Εδώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, γιατί η πλατωνική σχέση βασίζεται στην αγάπη και το σεβασμό, όμως δεν έχει το ερωτικό στοιχείο που κάνει μια σχέση ολοκληρωμένη κατά την άποψή μας.
Η ερωτική σχέση μπορεί να είναι μονογαμική ή πολυγαμική σχέση. Συνήθως, οι άνθρωποι επιλέγουν τη μονογαμική σχέση, όχι μόνο γιατί αυτή αντιστοιχεί στο αίσθημα αυτοσεβασμού αλλά και εκτίμησης του άλλου, αλλά και γιατί σε γενικές γραμμές δημιουργεί λιγότερα προβλήματα. Οι πολυγαμικές σχέσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα κοινής συμφωνίας μεταξύ δυο ανθρώπων που επιλέγουν να μην έχουν αποκλειστικότητα, ή μπορεί πάλι να είναι επιλογή του ενός, οπότε φτάνουμε στις παράλληλες σχέσεις…
Οι παράλληλες σχέσεις είναι συνήθως μέσα στο πάθος και την ένταση, αλλά μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικές, και να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην οικογενειακή και κοινωνική ζωή κάποιου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ξεκινά, όταν η παράλληλη σχέση γίνεται ολέθρια – θα θυμάστε ίσως την ταινία με την Glenn Close και τον Michael Douglas που έδειχνε ακριβώς που μπορεί να οδηγήσει μια παράλληλη σχέση, και πόσο ολέθρια, αλλά και τρομαχτική μπορεί να είναι.
Η σχέση από απόσταση είναι μια από τις καταστάσεις που βιώνουν πολλοί άνθρωποι σήμερα, γιατί οι ανάγκες σπουδών, εργασίας αλλά και ο έρωτας μέσω διαδικτύου αναγκάζουν πολλές φορές ζευγάρια να υπάρχουν και να συνυπάρχουν με πολλά χιλιόμετρα ανάμεσά τους.
Η σχέση με διαφορά ηλικίας είναι επίσης συχνό φαινόμενο, και αφορά σχέσεις που είτε η γυναίκα, είτε ο άνδρας είναι αρκετά μεγαλύτεροι. Κάποτε, οι άνδρες είχαν τα πρωτεία στις σχέσεις με διαφορά ηλικίας, όμως φαίνεται ότι τώρα πια και οι γυναίκες δε διστάζουν να κάνουν σχέση με κάποιον πολύ μικρότερό τους.
Η σχέση ίδιου φύλου (ομοφυλόφιλη σχέση) δεν αποτελεί πια τόσο μεγάλο κοινωνικό ταμπού όσο παλιότερα. Η αλήθεια είναι ότι αν κοιτάξετε γύρω σας, θα δείτε πολλά ζευγάρια του ίδιου φύλου που ζουν τη ζωή τους εξίσου διακριτικά και με εξίσου μεγάλο σεβασμό προς την αγάπη και τον έρωτα. Και αν νομίζετε ότι δεν ξέρετε κάποιο ζευγάρι, ξανασκεφτείτε το!
Η μοιραία σχέση είναι συνώνυμη του πάθους, αλλά πολλές φορές και της καταστροφής, καθώς μπορεί να χαρακτηρίζεται από μεγάλο έρωτα, επιθυμία και ένταση, αλλά συνήθως πάσχει από θέμα ισορροπίας και αρμονίας, που είναι τα δυο χαρακτηριστικά που κρατούν μια μακροχρόνια σχέση. Η μοιραία σχέση μπορεί να έχει άσχημα αποτελέσματα, και να επηρεάσει σοβαρά την ψυχολογία των εμπλεκόμενων.
Η σχέση συμφέροντος είναι κάτι που δυστυχώς συναντάμε συχνά. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν την ερωτική τους επιρροή για να καταφέρουν κάτι, ή να κερδίσουν κάτι, όπως μια θέση σε δουλειά, χρήματα, κοινωνική καταξίωση, ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να θελήσουν.
Μερικές φορές μια ερωτική σχέση μπορεί να περάσει από πολλά στάδια και να πάρει διαφορετικούς χαρακτηρισμούς κάθε φορά, γιατί οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι, κάνουν λάθη, ή γιατί προκύπτουν πολλά προβλήματα στη σχέση και μπορεί κάποιοι να μην είναι έτοιμοι να τα διαχειριστούν, ή να μην ξέρουν πώς. Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι η ιδανική σχέση μπορεί να υπάρξει όταν υπάρχει αγάπη, έρωτας, κατανόηση, και όταν καταβάλλουμε προσπάθεια καθημερινά.