Από τη μία, είναι η υπέροχη ελληνική ύπαιθρος, συχνά όμως άγνωστη και γεμάτη απρόοπτα για τους κατοίκους των πόλεων. Από την άλλη, είναι οι Έλληνες κάτοικοι των πόλεων, που σπάνια ξεκινούν για παραθερισμό με την πρόνοια να έχουν την κορτιζόνη και το ιώδιο στην τσέπη. Κι ανάμεσα σε αυτά τα δύο, απλώνεται το μαγευτικό ντεκόρ κάποιων απομακρυσμένων περιοχών της χώρας μας και των πολλών μικρών, αραιοκατοικημένων νησιών μας. Που φημίζονται για όλα, εκτός από τις ιατρικές τους παροχές, την… πληθώρα των φαρμακείων τους και την ποικιλία των φαρμάκων τους! Τρεις καθοριστικοί παράγοντες που μπορούν να «κλέψουν» τις πολύτιμες διακοπές μας… Όμως, ευτυχώς: Στον αντίλογο της χαράς που μας ανήκει, υπάρχει αντίδοτο. Διότι, ακόμη κι αν δεν προνοήσαμε εμείς, προνόησε η ελληνική γη με τα μυριάδες προϊόντα της. Λάδι, γιαούρτι, ντομάτα, πατάτα, αυγό, σκόρδο, ξύδι, λάχανο κ.λπ. Όχι για το γεύμα μας, αλλά για την υγεία και τον οργανισμό μας. Καθώς οι πρόγονοί μας, αρκετοί ειδικοί της φυσικής ιατρικής και όσοι τα εφάρμοσαν, υπόσχονται πως όλα αυτά αποτελούν ιάματα για τα αναπάντεχα ατυχήματα, που μας προσφέρει απλόχερα το «φαρμακείο» της μητέρας-φύσης. Χωρίς συνταγές και παρενέργειες, χωρίς αναζήτηση και διανυκτερεύσεις, χωρίς να πρέπει να τα φέρουμε με τις αποσκευές μας από την πόλη, σε κάθε περίπτωση όμως ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Το πώς και σε ποια περίπτωση θα χρησιμοποιήσουμε το καθένα, αναλύει στην «Α.τ.Κ.», ο υγιεινιστής Μιχάλης Ράντος, τονίζοντας παράλληλα ότι «αποτελούν στοιχειώδεις πρώτες βοήθειες για ώρα ανάγκης.
Επειδή, βέβαια, κανείς και τίποτα δεν επιτρέπεται να ”κλέψει” τις διακοπές μας. Πολύ περισσότερο μία απρόσκλητη τσούχτρα στην ανάπαυση του μπάνιου μας και κάποια διψασμένα κουνούπια, στο ρομαντικό μας δείπνο, υπό το φως των κεριών και του φεγγαριού».
Έχουμε και λέμε λοιπόν…
Τσούχτρες
Η θάλασσα μας καλεί να «βαπτιστούμε» στη μεγαλοσύνη της, αλλά στα γαλανά νερά της, μας αιφνιδιάζει η τσούχτρα. Και ατυχώς δεν έχουμε μαζί μας κορτιζονούχα αλοιφή. Σ’ αυτή την περίπτωση ξεπλένουμε το σημείο που μας άγγιξε με θαλασσινό νερό, ώστε να φύγουν οι τοξίνες ή αν μπορούμε με χλιαρό νερό, διότι η θερμοκρασία μειώνει το δηλητήριο. Κατόπιν, θα βάλουμε μία κουταλιά αραιωμένη σόδα ή αμμωνία, κομπρέσα με οινόπνευμα ή, αν δεν έχουμε τίποτα από όλα αυτά, σκέτη άμμο.
Αχινοί
Κι άλλοτε, η θάλασσα μας επιφυλάσσει στο βυθό της τους αχινούς. Που, αν τους πατήσουμε, τα αγκάθια τους προκαλούν πόνο και πρήξιμο. Θα πλύνομε με θαλασσινό νερό ή ξύδι, το δέρμα που έχει τρυπηθεί. Θα το αλείψουμε με λάδι, ώστε να μαλακώσει. Τέλος, με ένα τσιμπιδάκι, θα προσπαθήσουμε να τραβήξουμε ένα-ένα τα αγκάθια. Αν μείνουν μερικά, δεν πειράζει. Θα φύγουν μόνα τους. Κι εκτός ειδικών περιπτώσεων, δεν χρειάζεται να ανησυχήσουμε και για τον ερεθισμό, που θα κρατήσει περισσότερο διάστημα.
Σφήκες
Έξω από τη θάλασσα, οι κίνδυνοι… «πετούν». Κι ανάμεσά τους η ιδιαίτερα ενοχλητική σφήκα, που το τσίμπημά της μπορεί να προκαλέσει, σε ευαίσθητα άτομα, μέχρι και σοβαρή αλλεργία. Στην απλή περίπτωση, πάντως, θα προσπαθήσουμε να αφαιρέσουμε το κεντρί με μία αποστειρωμένη βελόνα, χωρίς να πιέσουμε το σημείο με το χέρι μας, για να μην απλωθεί κάτω από το δέρμα μας το δηλητήριο. Στη συνέχεια, θα πλύνουμε την περιοχή με ένα ουδέτερο σαπούνι, θα βάλουμε κομπρέσες με κρύο νερό ή παγάκια, λίγη αμμωνία ή γάλα. Καλό, όμως, κάνει και η σκόνη της κανέλας ανακατεμένη με λάδι. Ο πόνος πάλι θα μειωθεί εάν τρίψουμε την επιδερμίδα μας με μαγιά σε σκόνη. Το ίδιο γίνεται κι αν τρίψουμε μία ωμή πατάτα, στην οποία θα έχουμε ρίξει λίγο αλάτι.
Μέλισσες
Κάνουμε κομπρέσες με βαμβάκι ποτισμένο σε ξίδι και εστραγκόν, το οποίο καταπραΰνει και δεν προκαλεί κάψιμο.
Κουνούπια
Οι μικροί αιμοδιψείς «δαίμονες» της καλοκαιρινής νύχτας. Όσο μπορούμε, αποφεύγουμε να ξύσουμε το σημείο. Για να ελαττώσουμε τη φαγούρα, έχουμε πολλές άλλες επιλογές, όπως: 1.Τρίβουμε το δέρμα με ώριμη ντομάτα, την αφήνουμε για λίγο επάνω και την ξεπλένουμε με χλιαρό νερό. Αποφεύγουμε όμως να μας δει άμεσα ο ήλιος. 2. Κάνουμε μασάζ με ξύδι ή χυμό λεμονιού. 3. Ταμπονάρουμε με συμπυκνωμένο χαμομήλι. 4. Βάζουμε γάζες με αμμωνία αραιωμένη σε ισόποσο νερό. 5. Τρίβουμε φρέσκο μαϊντανό. 6. Χρησιμοποιούμε λίγη βρεγμένη σόδα φαγητού, ή μία πρέζα αλάτι, ή μέντα με ένα βρεγμένο πανί. 7. Εξίσου βοηθητική είναι και λίγη λευκή οδοντόπαστα.
Βέβαια, καλύτερο από όλα είναι να μη μας τσιμπήσει κουνούπι. Και μπορούμε να το αποφύγουμε, ακόμη κι αν δεν χρησιμοποιήσουμε χημικό εντομοαπωθητικό. Αρκεί ένα ποτήρι ξίδι πάνω στο κομοδίνο, ή να τρίψουμε το δέρμα μας πολλές φορές με φύλλα δυόσμου. Μερικοί, υποστηρίζουν ότι και ο βασιλικός επίσης, τα απωθεί. Οι μύγες πάλι φεύγουν με ματσάκια από χαμομήλι και τα μυγάκια με ένα ποτήρι γλυκό κρασί κοντά στο παράθυρο. Ως προς τα μυρμήγκια, είναι γνωστό ότι τα ενοχλεί το πιπέρι και το αλάτι.
Γιαούρτι και πατάτα για τα εγκαύματα από τον ήλιο
Ο «βασιλιάς» ανάμεσα στα αντίδοτα είναι το γιαούρτι. Το απλώνουμε στο δέρμα για περίπου μισή ώρα κι αυτό «παίρνει» τη φλόγωση κι επαναφέρει το σωστό βαθμό οξύτητας στο δέρμα. Το ξεπλένουμε με χλιαρό νερό. Την ίδια δουλειά κάνει και το πεπόνι τυλιγμένο σε μία γάζα ή ένα κομμάτι ελαφρύ ύφασμα, αλλά και η ωμή πατάτα. Και τα δύο θα εμποδίσουν να σχηματιστούν φουσκάλες. Το ελαιόλαδο, επίσης, θα αποτρέψει το ξεφλούδισμα. Άλλη επιλογή είναι το απαλό μασάζ με μείγμα από λάδι και χαμομήλι. Μία «μάσκα» σώματος που ανακουφίζει είναι και η εξής: Σε ένα λίτρο χλιαρό νερό βάζουμε μία κουταλιά σόδα του φαγητού, η οποία κάνει το νερό αλκαλικό και μία κουταλιά ξίδι, που θα εμποδίσει τον ερεθισμό. Τα ίδια αποτελέσματα έχει και ο πολτός του βρασμένου μήλου, ανακατωμένος με γάλα, λίγο αλεύρι και λίγο λάδι. Ανάμεσα σε όλα αυτά βέβαια, θα πιούμε όσες μεγαλύτερες ποσότητες νερού μπορούμε.
Αλάτι, κρεμμύδι και λάχανο για μικροτραυματισμούς
Χτυπήσαμε και τρέχει αίμα. Τοποθετούμε το μέλος που αιμορραγεί ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα. Τώρα, πρέπει να καθαρίσουμε την περιοχή με νερό και σαπούνι ή οξυζενέ. Ή, με αλάτι και κρεμμύδι. Διαλύουμε ένα κουταλάκι αντισηπτικό αλάτι σε ένα ποτήρι νερό και ξεπλένουμε. Προσοχή όμως γιατί τσούζει και πρέπει να φυσάμε προς την πληγή. Κατόπιν, παίρνουμε ένα «φύλλο» από το κρεμμύδι, το ακουμπάμε στο σημείο και το ακινητοποιούμε με μία γάζα. Εάν δεν υπάρχει στο χώρο μας ούτε γάζα, παίρνουμε ένα φύλλο από λάχανο, το πλένουμε καλά, το χτυπάμε, το βάζουμε πάνω στην πληγή και το σταθεροποιούμε με όποιο τρόπο μπορούμε. Διότι θα το αφήσουμε εκεί μέχρι να περάσει το τραύμα, καθώς το λάχανο έχει την ιδιότητα να είναι αιμοστατικό. Αιμοστατικά είναι και τα ξερά φύλλα της λευκής τσουκνίδας, διότι έχουν αντιπηκτική δράση. Μπορούμε ακόμη, να βάλουμε πάνω στην πληγή, σόδα φαγητού. Τέλος, απολυμαντικά είναι τα αφεψήματα από χαμομήλι και θυμάρι. Για την επούλωση μικρών πληγών, χρησιμοποιούμε σκόνη από κόκαλο σουπιάς. Το βρίσκουμε σε καταστήματα με τροφές για καναρίνια και βέβαια σε παραλίες. Αν δεν πρόκειται για τραύμα με αίμα αλλά για στραμπούληγμα του ποδιού, θα χρειαστεί γιατρός. Ωστόσο, για να μην πονάμε μέχρι να τον βρούμε, βάζουμε κομπρέσα με ζεστό ξίδι. Έχει αγγειοσυσταλτικές ιδιότητες, γι’ αυτό θα καταπραΰνει τον πόνο. Ακόμη, κομπρέσες με τριμμένο λάχανο, σέλινο ή μαϊντανό. Ο πόνος από μικρές πληγές υποχωρεί, αν κάνουμε κομπρέσες με κρύο νερό, αμέσως μετά με γάλα, κατόπιν αλείψουμε την πληγή με ασπράδι αυγού και την ξεπλύνουμε ύστερα από 10 λεπτά με κρύο νερό.
Ρίγανη, θυμάρι, χαμομήλι και μηλόξιδο για στομαχικά προβλήματα
Τα πολύ συνηθισμένα σε διακοπές, αφού δεν γνωρίζουμε ακριβώς ούτε με τι υλικά φτιάχτηκε το φαγητό, ούτε την ποιότητα του νερού που πίνουμε. Βέβαια, σε βαριές περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας, απαιτείται γιατρός κι ενδεχομένως νοσηλεία. Για τις πιο απλές μορφές, που ωστόσο μας ταλαιπωρεί η διάρροια, έχουμε τις εξής επιλογές: Να φάμε ένα κουταλάκι ωμό ελληνικό καφέ, με δυο-τρεις σταγόνες λεμόνι επάνω του. Συνήθως, δρα άμεσα. Να πιούμε ένα ποτηράκι του κρασιού βρασμένη σκέτη ρίγανη. Να πιούμε το γνωστό μαύρο τσάι, σκέτο με λεμόνι. Αν νιώθουμε δυσπεψία, μπορούμε: Μισή ώρα πριν από το γεύμα να πίνουμε ένα φλιτζάνι αφέψημα από ρίζες άγριου ραδικιού και μετά το γεύμα να τρώμε ένα γκρέιπ φρουτ. Επίσης, μετά το φαγητό να πιούμε μερικά ποτήρια με ζωμό από βρασμένα πράσα που είναι διουρητικά και καθαρτικά. Να πιούμε αφέψημα από θυμάρι ή χαμομήλι ελαφριά βρασμένο. Αν πάλι μας ταλαιπωρεί η ναυτία, ανακατεύουμε δύο κουταλάκια μηλόξιδο σε ένα ποτήρι νερό και το πίνουμε το πρωί και το βράδυ μετά το φαγητό. Είναι μία καλή λύση και για τη ζαλάδα από το πλοίο, το αεροπλάνο ή το αυτοκίνητο.
Καρότο για δερματίτιδες
Βάζουμε το πολτό του καρότου σε μία γάζα και το τοποθετούμε πάνω στο σημείο με τον ερεθισμό και τη φαγούρα. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και με φύλλα από το φυτό γεράνι. Τα βράζουμε τουλάχιστον μία ώρα σε ένα λίτρο νερό και κάνουμε κομπρέσες με μία ποτισμένη γάζα πολλές φορές στη διάρκεια της ημέρας.
Σόδα για τους μύκητες
Συχνότατα κυρίως τώρα το καλοκαίρι, βλέπουμε ανάμεσα στα δάχτυλα του ποδιού μας, το δέρμα να σπάει, σαν να ξεφλουδίζει, ενίοτε μάλιστα με μία χαρακτηριστική μυρωδιά. Το τρίβουμε απαλά με λίγη σόδα του φαγητού και το ξεβγάζουμε με χλιαρό νερό. Το κάνουμε όσο καιρό χρειάζεται για να περάσουν οι μύκητες.
Χαμομήλι και αγγούρι για το… ξενύχτι
Η θάλασσα, ο ήλιος, το ξενύχτι σε ταβέρνες και μπαράκια, συνοδευόμενο φυσικά από άφθονο αλκοόλ, μας κάνει να ξυπνάμε με πρησμένα μάτια. Τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα είναι η τοποθέτηση για αρκετά λεπτά ωμής πατάτας, ή ενός μπαμπακιού με βρασμένο χαμομήλι. Άλλες επιλογές είναι: Τριμμένο αγγούρι και παγωμένες κομπρέσες με γάλα ή τσάι.