Η ανάγκη των ανθρώπων να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους, τη χαρά τους, τον έρωτα και φυσικά τον πόνο γέννησαν τη Τέχνη η οποία χωρίς να μπορεί να ξεφύγει από τη πολυπλοκότητα της ανάπτυξης της ανθρώπινης προσωπικότητας πήρε πολλές μορφές ... Μουσική, ζωγραφική, θέατρο, χορός, ποίηση, λογοτεχνία και πολλές άλλες χωρίς να εξαιρούνται οι "καλλιτέχνες" της καθημερινότητας που διεκπεραιώνουν τις εργασίες τους, όποιες κι αν είναι αυτές, με αξιοπρόσεκτη αισθητική και γούστο... Στο σημείο αυτό όμως θα περιοριστούμε στο ζήτημα της ανάπτυξης των τεχνών στη χώρα μας και στα προβλήματα που εμφανίζει αυτή.
Όπως σε όλα τα προβλήματα που αποτελούν κομμάτι της ανθρώπινης ζωής οι απόψεις είναι διαφορετικές σε σχέση με τις αιτίες που τα δημιουργούν. Και όπως σε όλα τα κείμενα που καταπιάνονται με κάποιο πρόβλημα από αυτά η άποψη που αυτά εκφράζουν αποτελεί προσωπική θέση του γράφοντα ή της ομάδας ανθρώπων που εκφράζονται μέσω του κειμένου...
Στη χώρα μας λοιπόν είναι γεγονός πως σε γενικές γραμμές η αισθητική που διέπει τις συμπεριφορές μας είναι αρκετά υποβαθμισμένη. Θα ήταν βέβαια άδικο να αποδοθούν στο καθένα μας αποκλειστικά προσωπικές ευθύνες καθώς είναι αναμφισβήτητο πως η κουλτούρα αποτελεί κομμάτι μιας γενικότερης κατάστασης -κυρίως της οικονομικής- ενός τόπου. Έτσι είναι απολύτως λογικό χώρες με αυξημένο βιοτικό επίπεδο να έχουν και μεγαλύτερη ανάπτυξη στο επίπεδο της κουλτούρας άρα και στο προσφερόμενο καλλιτεχνικό προϊόν. Σημαντικές ευθύνες όμως πρέπει να καταλογιστούν σε αυτούς που δρουν καλλιτεχνικά. Και εξηγούμαι:
Καλώς ή κακώς όσοι καταπιάνονται με τη τέχνη -πλην ελάχιστων φωτεινών εξαιρέσεων- θέτουν τον εαυτό τους εκτός της κοινωνίας δημιουργώντας μια διαφορετική τάξη κομμένη και ραμμένη στα δικά τους μέτρα. Μιας τάξης που δεν έχει κανένα από τα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών (αστική – εργατική – λούμπεν) και ιστορικά κανένα προορισμό. Έτσι αποκόπτονται από την κοινωνία και δεν είναι σε θέση να την αφουγκράσουν και να συγχρονιστούν με τις πραγματικές ανάγκες της. Αν και σε αυτή απευθύνονται και απ' αυτή περιμένουν να τους δίνει δουλειά παρακολουθώντας – αγοράζοντας το έργο τους εν τούτοις δρουν ερήμην της (οι φωτεινές εξαιρέσεις συνεχίζουν να επαληθεύουν τον κανόνα). Επιπρόσθετα βάσει του συστήματος με το οποίο δομείται η διακίνηση πολλών από τις καλλιτεχνικές ιδέες (βλ. CD, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες σε πολυτελείς χώρους) η πρόσβαση σε αυτές γίνεται δυσβάσταχτη για ένα μεγάλο κομμάτι των ανθρώπων που εργάζονται για να κερδίζουν χρήματα. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε το γεγονός ότι σπάνια "πέφτουν" καινούριες ιδέες "στο τραπέζι" οδηγούμαστε σε κάποια πιο σφαιρικά συμπεράσματα:
Ανάμεσα στους υπόλοιπους τομείς που πάσχει η Ελλάδα (από την οικονομία της μέχρι το κυκλοφοριακό) πάσχει και στον τομέα της Τέχνης αλλά και στον τρόπο με τον οποίο προσφέρεται αυτή στο κοινό για κατανάλωση. Και πως θα μπορούσε να είναι αλλιώς άλλωστε...
Εννοείται ότι όλα τα ως άνω αποτελούν αφορμή για μια κουβέντα και όχι ολοκληρωμένη τοποθέτηση επί του θέματος.
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης hatzisd@windowslive.com 2υο_Τέταρτα
|