Οι άνθρωποι με αναπηρία αποτελούν το 13% του πληθυσμού και συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία. Οποιοδήποτε παιδί ή ενήλικας, που χρειάζεται ειδική πολύπλευρη στήριξη και μέριμνα για να βιώνει μια κανονική ζωή, εντάσσεται στα άτομα με αναπηρία. Οι συνάνθρωποί μας που πάσχουν από σωματικές αναπηρίες, από τύφλωση, από διαβήτη, από σκλήρυνση κατά πλάκας, από προβλήματα ακοής, από άσθμα, από δυσλεξία, από σύνδρομο ντάουν, από αυτισμό καθώς και τα άτομα που έχουν κάποιο επίπεδο νοητικής καθυστέρησης περιλαμβάνονται στα άτομα με αναπηρία. Οι συμπολίτες μας με αναπηρία νιώθουν την ανάγκη για κοινωνικοποίηση όπως όλοι μας! Οφείλουμε συλλογικά να τους ενισχύουμε, να τους στηρίζουμε αλλά σε καμία περίπτωση να τους λυπόμαστε. Τους ανθρώπους αυτούς πρέπει να τους κοιτάζουμε στα μάτια σαν ισότιμα μέλη της κοινωνίας και όχι να τους περιφρονούμε.
Η αναγνώριση των δικαιωμάτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες είναι αδιαπραγμάτευτο συνταγματικό δικαίωμα κάθε πολιτισμένης κοινωνίας. Στις ΗΠΑ, αλλά και στις πιο προηγμένες χώρες της ΕΕ που έχουν υψηλό δείκτη κοινωνικής προστασίας, η αναπηρία προβάλλεται σαν σημαντικός άξονας που συμμετέχει άμεσα στην ανάπτυξη της χώρας και η προσφορά των ατόμων με αναπηρία στην οικονομία, στην επιστήμη και στην τέχνη είναι ανεκτίμητη. Δυστυχώς στην Ελλάδα τα πρώτα σημαντικά βήματα έγιναν στην δεκαετία του 1970 όπου και ψηφίστηκαν οι πρώτοι νόμοι για τα δικαιώματα αυτών των ατόμων.
Προβλήματα υπάρχουν πολλά... Η ανεργία σε συνδυασμό με τον κοινωνικό αποκλεισμό και την ελλειπή εκπαιδευτική κατάρτιση οδηγούν τους ανθρώπους με αναπηρία σε φτώχεια και περιθωριοποίηση. Η προσβασιμότητα είναι ένας άλλος Γολγοθάς που έχουν να αντιμετωπίσουν. Δημόσια κτήρια, νοσοκομεία, δημαρχεία, πεζοδρόμια, αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες στερούνται υποδομών για να καλύψουν την πρόσβαση αυτών των ατόμων. Επίσης μετά από έρευνα αποδείχθηκε ότι μόνο το 2% των Ελληνικών ιστοσελίδων είναι κατάλληλες για άτομα με ειδικές ανάγκες, πόσες άραγε κατάλληλες ιστοσελίδες του Ελληνικού δημοσίου υπάρχουν για τα άτομα αυτά;
Στην Αμερική έχει ψηφιστεί νόμος από το 1996 που υποχρεώνει τη δημιουργία ιστοσελίδων πρόσβασης σε ΑΜΕΑ. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία είναι η γραφειοκρατία. Το ίδιο το κράτος ζητάει από τα άτομα αυτά την επανεξέτασή τους κάθε 5 χρόνια λες και υπάρχει η περίπτωση ίασής τους. Έτσι ταλαιπωρούνται πιο πολύ ψυχικά παρά σωματικά όταν αντικρίζουν ένα απέραντο χάος δημοσίων υπηρεσιών. Κάθε φορά οφείλουν να προσκομίζουν ένα σωρό πιστοποιητικά και τους στέλνουν σε διάφορες επιτροπές πιστοποίησης. Γιατί όλα αυτά; Για να επαληθεύσουν το αυτονόητο;
Η εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία είναι ιδιαίτερη και συντελείται με πολυποίκιλες δυσκολίες. Αρχικά τα κεφάλαια που διατίθενται από το κράτος δεν επαρκούν. Οι διάφορες σχολές που λειτουργούν στηρίζονται αφενός κρατικά, αφετέρου από την αμέριστη συμπαράσταση της εκκλησίας αλλά και από δωρεές, πάλι όμως τα κτίρια και οι υποδομές δεν καλύπτουν τις ανάγκες. Η πολιτεία σε συνεργασία με τις εκάστοτε Νομαρχίες προσπαθούν να υλοποιήσουν σχολεία και κτίρια για τα ΑΜΕΑ, ωστόσο η γραφειοκρατία είναι χρονοβόρος παράγοντας και σε συνάρτηση με την απουσία χώρου μέσα στα αστικά κέντρα η προσπάθεια γίνεται ακόμα δυσκολότερη. Επίσης η έλλειψη συγγραμμάτων και εξειδικευμένου προσωπικού εντείνει το πρόβλημα της εκπαιδευτικής κατάρτισης των ΑΜΕΑ.
Υπάρχουν όμως αποδράσεις που ίσως δεν τις γνωρίζετε... Τα άτομα με ειδικές ανάγκες μπορούν να βλέπουν μέσα από τα μάτια του αλόγου και να τρέχουν με τα πόδια του. Τα άλογα έχουν μια ηρεμιστική επίδραση, που βοηθά τους ανθρώπους να σταματούν να καθηλώνονται σε γεγονότα του παρελθόντος και τους ωθεί να κοιτάζουν το μέλλον με αισιοδοξία. Η αξία της έφιππης άσκησης και ιππασίας στην ύπαιθρο για άτομα με αναπηρία ήταν γνωστή στους Έλληνες από τον 5ο αιώνα π.Χ., ενώ στην σύγχρονη εποχή μας, το πρόγραμμα θεραπευτικής ιππασίας ξεκίνησε το 1983, με πρωτοβουλία της AideenLewis και με μια ομάδα παιδιών της “Εταιρίας Προστασίας Σπαστικών” στον ιππικό όμιλο Βαρυπόμπης.
Η θεραπευτική ιππασία είναι μια δραστηριότητα που συνδυάζει τη θεραπεία με την εκπαίδευση, την άθληση και την ψυχαγωγία. Απευθύνεται σε άτομα με νοητικές, σωματικές, μαθησιακές, νευρολογικές ή ψυχολογικές δυσκολίες. Επίσης υφίσταται η Διεθνής Ομοσπονδία για Ανάπηρους Δύτες (IAHD), που είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που προσφέρει σε ανάπηρους τη δυνατότητα να ανακαλύψουν την απόλαυση της κατάδυσης.
Η κοινωνία πολλές φορές βλέπει τα άτομα με αναπηρίες με ρατσιστική διάθεση ή στην καλύτερη περίπτωση με αδιαφορία πχ όταν παρκάρουμε σε ράμπες αδιαφορούμε, όταν κλείνουμε την ειδική γράμμωση για τους τυφλούς στα πεζοδρόμια αδιαφορούμε, όταν περιφρονούμε ή γελάμε με έναν ανάπηρο φερόμαστε ρατσιστικά. Οφείλουμε όλοι να αλλάξουμε στάση και να συμπεριφερόμαστε στα άτομα αυτά ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Άτομο με αναπηρία είναι ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους φυσικούς ο Σ. Χώκιν, ο οποίος μελετάει και ερμηνεύει το σύμπαν από την αναπηρική του καρέκλα. Παιδιά με μη φυσιολογική συμπεριφορά ήταν επιστήμονες όπως ο Α. Αϊνστάιν και ο Τ. Έντισον.
Κλείνοντας θα σας πω έναν μύθο που προέρχεται από την Κινέζικη παράδοση. Μια ηλικιωμένη κυρία κάθε πρωί κουβαλούσε νερό στο σπίτι της από το κοντινό ποτάμι. Το μετέφερε σε δυο δοχεία δεμένα στις άκρες ενός ξύλινου ραβδιού που το κουβαλούσε στην πλάτη της. Το αριστερό δοχείο ήταν γερό και έφτανε πάντα γεμάτο νερό, ενώ το δεξί ήταν ραγισμένο και έχανε το περισσότερο νερό στην διαδρομή. Μια μέρα της είπε το ραγισμένο δοχείο με παράπονο “δεν με πετάς να πάρεις ένα γερό να μην σπαταλάς το νερό σου για μένα το άχρηστο;” Η γυναίκα χαμογέλασε και έδειξε το δρόμο πίσω τους που στη δεξιά πλευρά είχε γεμίσει λουλούδια και είπε “δεν είσαι άχρηστο, γιατί χάρη σε εσένα φύτρωσαν αυτά τα λουλούδια. Το νερό που χάνεις δεν πάει χαμένο.”
Πιστεύετε ότι πρέπει να αφήσουμε αυτά τα λουλούδια να μαραθούν;
* ΑΜΕΑ = Άτομα με αναπηρία