Συνεχίζουμε για τις ορμόνες & το φυσικό αντιστρές. Όταν εξαντληθεί η ορμόνη αντιστρές πρώτης γραμμής, η κορτιζόλη, ξεμένουμε από ενέργεια και κινητοποιείται από τα μετόπισθεν η αδρεναλίνη που είναι κάτι σαν ηλεκτρικές εκκενώσεις. Είναι αξιοπερίεργο ότι στη συνείδηση του κόσμου η κορτιζόλη έχει ταυτισθεί με τις παρενέργειες των διαφόρων κορτιζονούχων φαρμάκων, ενώ η αδρεναλίνη θεωρείται κάτι μάλλον ωφέλιμο. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Όσον αφορά την ενδογενή κορτιζόλη, δηλαδή αυτήν που παράγουμε μέσα μας, η φυσική λύση είναι να παίρνουμε τα θρεπτικά στοιχεία που βοηθούν τα επινεφρίδιά μας να παράγουν όση και όταν πρέπει κατά τις ανάγκες μας. Τέτοια θρεπτικά στοιχεία είναι η βιταμίνη C, το μαγνήσιο, οι βιταμίνες Β και σημαντικά άλλα.
Η λύση για την επάρκειά μας σε κορτιζόλη δεν μπορεί να είναι το να παίρνουμε κορτιζονούχα φάρμακα που δεν περιέχουν τη φυσική ορμόνη, αλλά είναι πειραγμένες, αλλοιωμένες μορφές κορτιζόλης που όταν μπουν στο σώμα μας συνοδεύονται από βλαβερές παρενέργειες. Στην εσχάτη ανάγκη όπου κάποιος ίσως να έχει καταλήξει με τόσο εξαντλημένα επινεφρίδια που να μην μπορούν να παράγουν κορτιζόλη ούτε καν το πρωί, εκεί έχει θέση προσωρινά το να ληφθεί φυσική κορτιζόλη, όπως την έχουμε μέσα μας, σε χαμηλές φυσιολογικές δόσεις και ισορροπημένα με ό,τι άλλο κάνουμε ορμονικά, για να ξεκουραστούν τα επινεφρίδια.
Όσον αφορά την αδρεναλίνη, αυτή είναι μια δυνητικά επικίνδυνη ορμόνη. Φυσιολογικά η αδρεναλίνη κινητοποιείται αν υπάρχει πολύ έντονο και επείγον στρες. Είναι η ορμόνη που θα μας δώσει ώθηση να παλέψουμε η να τρέξουμε για να σωθούμε όταν μας απειλούν. Φυσιολογικά ο άνθρωπος χειρίζεται το ήπιο στρες όμορφα και γλυκά με την κορτιζόλη, που είναι η σωματική και ψυχική δύναμή μας.
Όταν, για τους λόγους που έχουν εξηγηθεί στα προηγούμενα άρθρα, καταλήξουμε να μας λείπει κορτιζόλη ενώ τη χρειαζόμαστε, τότε η μόνη άλλη ορμόνη που μας μένει για να χειριστούμε το στρες, ακόμα κι αν αυτό δεν είναι έντονο ή επείγον, είναι η αδρεναλίνη. Η αδρεναλίνη δεν εξαντλείται ποτέ. Κάθε φορά που εκκρίνεται ισοδυναμεί μέσα μας με ηλεκτρική εκκένωση. Γινόμαστε απότομοι, μιλάμε έντονα, έχουμε υγρά χέρια ή πόδια στο στρες. Έχουμε ταχυκαρδίες, ιδίως το απόγευμα ή το βράδυ, η πίεση στο αίμα επίσης αυξάνεται.
Όταν βιώνουμε ώσεις αδρεναλίνης μπορεί στην αρχή να έχουμε το αίσθημα ότι σφύζουμε από ενέργεια ή ότι είμαστε σαν να μας έχουν βάλει στην πρίζα. Στην πραγματικότητα όμως απλώς εξαντλούμε περαιτέρω τα αποθέματα ενέργειας και τις εφεδρείες μας οπότε βάζουμε υποψηφιότητα για γενική κατάρρευση.
Πόσο επικίνδυνη είναι η αδρεναλίνη για την υγεία μας; Κατ’ αρχάς, το αίμα τείνει να πήζει εύκολα, οπότε αυξάνεται ο κίνδυνος για έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Επίσης, η αδρεναλίνη συνεχώς ροκανίζει τα οστά μας και γκρεμίζει τους μυς μας για να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, άρα κινδυνεύουμε να πάθουμε οστεοπόρωση και κατάγματα, ενώ μειώνεται η μυική μας μάζα, παθαίνουμε χαλάρωση και το δέρμα μας χάνει τον τόνο του.
Άρα ο σύγχρονος υπερβολικά στρεσαρισμένος άνθρωπος έχει εξαντλήσει τα επινεφρίδιά του, του λείπει κορτιζόλη και αναγκαστικά λειτουργεί με πολλή αδρεναλίνη, με όλους τους κινδύνους που κάτι τέτοιο συνεπάγεται. Όμως το στρες δεν μας στερεί μόνο την κορτιζόλη ή προκαλεί εκκρίσεις αδρεναλίνης. Μας κλέβει και συνολικά την ορμονική μας ισορροπία. Τους μηχανισμούς που γίνεται αυτό καθώς και τους φυσικούς τρόπους αντιστρές θα δούμε στο επόμενο μέρος.
Εν τω μεταξύ μια ασφαλής συμβουλή για να επαρκούμε σε ορμόνες αντιστρές, πέρα από το σύμπλεγμα βιταμίνης C που αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, είναι η λήψη 120 mg μαγνησίου και μιας φυσικής πολυβιταμινούχου φόρμουλας που να περιέχει αρκετές βιταμίνες Β τόσο το πρωί όσο και το μεσημέρι μετά από το γεύμα.
Πόσα παραπάνω ποιοτικά χρόνια ζωής μάς προσφέρει το αντιστρές και πόση ζωή μας κόβει το στρες; Τι λένε οι επιστημονικές μελέτες γι’ αυτό; Έχει ιδιαίτερο νόημα να δούμε κατά πόσο το να έχεις θετική στάση και θετικά συναισθήματα στη ζωή αυξάνει ή όχι το πόσο και με τι ποιότητα θα ζήσεις.
Οι σχετικές επιστημονικές μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα δείχνουν πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Στις θετικές στάσεις που μελετήθηκαν περιλαμβάνονταν η αποδοχή του ότι μεγαλώνεις, η αισιοδοξία, οι ισχυρές πεποιθήσεις, το χιούμορ, η συγχωρητικότητα και το νόημα στη ζωή. Στα θετικά συναισθήματα και στη θετική προσέγγιση της ζωής συμπεριλήφθηκαν η ευεξία, η ελπίδα, η ικανοποίηση από τη ζωή, η πνευματικότητα, η αγάπη και η φιλία. Ποια ήταν λοιπόν τα συμπεράσματα;
Λιγότερα καρδιακά επείγοντα και λιγότερες επανεισαγωγές στο νοσοκομείο για προβλήματα με τις στεφανιαίες αρτηρίες σε καρδιοπαθείς με θετική στάση ζωής. 37 μελέτες προγραμμάτων ψυχοθεραπείας και χειρισμού στρες σε καρδιοπαθείς έδειξαν σημαντικά λιγότερο κίνδυνο για νέο έμφραγμα (-86%) και θάνατο (-62%) συγκριτικά με όσους δεν ακολούθησαν τέτοιο πρόγραμμα. Επίσης έδειξαν πολύ σημαντική μείωση του στρες, της πίεσης αίματος, του καρδιακού ρυθμού και των επιπέδων χοληστερίνης.
Σε άλλη μελέτη βρέθηκε λιγότερη θνησιμότητα σε άτομα με θετική στάση ζωής που ζούσαν μόνοι ή με οικογένεια. Σε μια μελέτη 2.282 ενηλίκων 65-99 ετών, εκείνοι με υψηλά επίπεδα θετικής στάσης ζωής είχαν το μισό κίνδυνο να πεθάνουν στα επόμενα δύο χρόνια συγκριτικά με εκείνους με χαμηλά επίπεδα θετικότητας. Επίσης είχαν 50% λιγότερο κίνδυνο να αναπτύξουν πρόσθετες ανικανότητες και 35% λιγότερο κίνδυνο να περπατάνε αργά.
Σε μια άλλη αναδρομική μελέτη 180 καθολικών καλογριών βρέθηκε ότι το να έχεις θετικά συναισθήματα συνδέεται με τη μακροβιότητα. Συλλέχθηκαν οι αυτοβιογραφίες των καλογριών που είχαν γραφτεί σε μέση ηλικία 22 ετών. Το γράψιμο αυτοβιογραφίας αποτελεί αναγκαία διαδικασία προτού δώσεις τους όρκους σου ως καθολική καλόγρια. Βαθμολογήθηκε κάθε αυτοβιογραφία για το συναισθηματικό της περιεχόμενο και συσχετίστηκε με την επιβίωση στις ηλικίες 75-95 ετών. Οι καλόγριες χωρίστηκαν σε 4 κατηγορίες από υψηλά έως χαμηλά επίπεδα θετικών συναισθημάτων με βάση τον αριθμό θετικών λέξεων και προτάσεων που περιλαμβάνονταν στη βιογραφία.
Βρέθηκε μια πολύ ισχυρή αντίστροφη σχέση μεταξύ του θετικού συναισθηματικού περιεχομένου στα γραπτά τους και του κινδύνου θνησιμότητας αργότερα στη ζωή τους. Οι καλόγριες στο ανώτερο τεταρτημόριο (άνω 25%) θετικών συναισθημάτων είχαν δυόμιση φορές (250%) λιγότερη θνησιμότητα από εκείνες στο χαμηλότερο τεταρτημόριο (κάτω 25%), έξι δεκαετίες αργότερα.
Η μακροβιότητα ήταν κατά 9 ½ χρόνια μεγαλύτερη για εκείνες τις καλόγριες που οι ιστορίες της ζωής τους περιείχαν τις περισσότερες λέξεις που αναφέρονταν σε θετικά συναισθήματα και κατά 10 ½ χρόνια μεγαλύτερη για εκείνες που χρησιμοποιούσαν τις περισσότερες θετικές λέξεις. Από τις λιγότερο χαρούμενες καλόγριες μόνο 34% έζησαν μέχρι τα 85 και μόνο 11% μέχρι τα 94. Από τις πιο χαρούμενες, 90% έζησαν μέχρι τα 85 και 54% έζησαν μέχρι τα 94.
Στο επόμενο μέρος θα δούμε τι μελέτες υπάρχουν για τις συγκεκριμένες θετικές στάσεις και συναισθήματα σε σχέση με την ποιότητα και το μήκος της ζωής μας.
