 Οι άνθρωποι δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο καλοί στην κρίση τους για τις φιλίες, όσο νομίζουν. Μόνο οι μισοί από όσους θεωρούμε ως φίλους μας, νιώθουν το ίδιο και μάς βλέπουν ως φίλους τους, σύμφωνα τουλάχιστον με μια νέα αμερικανο-ισραηλινή επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων του ΜΙΤ και του Τελ Αβίβ, με επικεφαλής τους Αμπντουλάχ Αλμαατούκ και Ερέζ Σμουέλι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό PLoS One, μελέτησαν τη φιλία και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μάλλον...πάσχει από αμοιβαιότητα και ασυμμετρία.
Εξαιτίας αυτής της αδυναμίας να ξεκαθαρίσει κανείς ποιοί είναι οι πραγματικοί φίλοι του, έχει περιορισμένες δυνατότητες επηρεασμού του περίγυρού του. Αυτό έχει επίσης επίπτωση στη δυνατότητα εταιριών και άλλων κοινωνικών ομάδων να ασκήσουν επιρροή, να διαχύσουν πληροφορίες και να προβάλλουν τις απόψεις ή τα προϊόντα τους.
«Φαίνεται πως είμαστε πολύ κακοί κριτές του ποιοί είναι οι φίλοι μας», δήλωσε ο Σμουέλι. «Και αυτή η δυσκολία να διακρίνουμε την αμοιβαιότητα, περιορίζει σημαντικά την ικανότητά μας για συνεργατικές συμφωνίες».
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια σειρά από κοινωνικά πειράματα, ανέλυσαν στοιχεία από προηγούμενες μελέτες και ανέπτυξαν έναν αλγόριθμο που είναι πιο αντικειμενικός αξιολογητής της αμοιβαιότητας μιας φιλίας, όταν τροφοδοτηθεί με διάφορα δεδομένα (π.χ. κινητής τηλεφωνίας).
Χρησιμοποιώντας όλα τα παραπάνω, οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι ανακάλυψαν μια μεγάλη «ψαλίδα»: ενώ το 95% των ανθρώπων πιστεύουν ότι οι φιλικές σχέσεις τους είναι αμοιβαίες, στην πραγματικότητα μόνο το 50% των φίλων τους ανταποκρίνεται στην φιλία με τον ίδιο τρόπο.
Οι αμοιβαίες φιλίες θεωρούνται σημαντικές, μεταξύ άλλων, επειδή διευκολύνουν την κοινωνική επιρροή (όπως δείχνει και το Facebook). Η κοινωνική επιρροή, με τη σειρά της, διευκολύνει την κινητοποίηση γύρω από διάφορους κοινωνικούς στόχους, όπως πολιτικές διαδηλώσεις, απεργίες, καμπάνιες νέων προϊόντων κ.α.
Ακόμη, οι επιστήμονες γνωρίζουν ήδη ότι η αμοιβαία φιλία οδηγεί σε αλλαγή της συμπεριφοράς σε διάφορες συνήθειες, ωθώντας σε διακοπή του καπνίσματος ή του αλκοόλ, σε μείωση του βάρους κ.α. Γι' αυτό, οι παράγοντες που επηρεάζουν τη φιλία, επηρεάζουν και το πόση επίδραση μπορούν να ασκήσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους σε ατομικό ή σε συλλογικό επίπεδο.
Η νέα μελέτη απομυθοποιεί μια ευρέως διαδεδομένη αντίληψη: ότι αν κάποιος θεωρεί φίλο του κάποιον άλλο, ο τελευταίος συνήθως αισθάνεται το ίδιο. Παρά τη διάχυτη προσδοκία, η αμοιβαιότητα είναι λιγότερο συχνή. Η αυταπάτη αυτή για τις φιλίες, κατά τους ερευνητές, πιθανώς έχει να κάνει με την απροθυμία ενός ανθρώπου να υποσκάψει την εικόνα που έχει για τον ίδιο τον εαυτό του ως αξιαγάπητο, αξιόπιστο κλπ.
Οι φίλοι φεύγουν μετά τα 25
Έως μια ηλικία, που είναι τα 25 συνήθως, οι άνθρωποι αποκτούν συνεχώς νέους φίλους και νέες γνωριμίες. Όμως, στη συνέχεια, όσο μεγαλώνουν, αρχίζουν να χάνουν τις επαφές και τις σχέσεις τους, σύμφωνα με μια νέα βρετανo-φινλανδική επιστημονική έρευνα.
Περίπου στα μισά της ζωής (γύρω στα 39-40), οι άνδρες είναι πιο κοινωνικά «δικτυωμένοι» από ό,τι οι γυναίκες, αλλά μετά η τάση αντιστρέφεται υπέρ των γυναικών, εν μέρει επειδή αυτές διατηρούν περισσότερες επαφές με τα ενήλικα παιδιά τους και με τους δικούς τους γονείς.
Η μελέτη δείχνει ότι ο μέσος άνθρωπος μιλά περισσότερο στο τηλέφωνο με περίπου 15 ανθρώπους μέσα στο μήνα, αυτούς που νιώθει συναισθηματικά πιο κοντά του. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί κατά προσέγγιση σε όσους γνωστούς του βλέπει κανείς πρόσωπο με πρόσωπο τουλάχιστον μια φορά μέσα στον μήνα.
Οι ερευνητές του Τμήματος Πειραματικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Τμήματος Επιστήμης των Υπολογιστών του Πανεπιστημίου 'Ααλτο, με επικεφαλής τον Κουνάρ Μπατατσάρια, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Royal Society Open Science" της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών της Βρετανίας.
Η μελέτη, διάρκειας ενός έτους, βασίσθηκε στην ανάλυση των τηλεφωνικών κλήσεων περίπου 3,2 εκατομμυρίων συνδρομητών μιας εταιρείας κινητής τηλεφωνίας, για τους οποίους ήταν γνωστό το φύλο και η ηλικία (αλλά όχι άλλα προσωπικά δεδομένα).
Όπως διαπιστώθηκε, ο αριθμός των κοινωνικών επαφών τόσο ενός άνδρα, όσο και μιας γυναίκας αποκορυφώνεται στα 25 περίπου και μετά ακολουθεί μια μείωση έως την ηλικία των 45. Στη συνέχεια και για μια δεκαετία, οι φίλοι και γνωστοί σταθεροποιούνται, ενώ μετά τα 55 η μείωση του αριθμού τους επιταχύνεται.
Η μελέτη βρήκε επίσης ότι μέχρι την ηλικία των 39 ετών, οι άνδρες έχουν περισσότερες φιλίες και κοινωνικές επαφές από ό,τι οι γυναίκες, ενώ μετά είναι οι γυναίκες που έχουν μεγαλύτερη κοινωνικότητα.
Είναι προφανές πως είναι δύσκολο να ορίσει κανείς τους «φίλους», ιδίως στην εποχή του Facebook. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως ένδειξη τις επαφές μέσω τηλεφώνου, με όποιες αδυναμίες έχει αυτή η προσέγγιση.
Με βάση αυτό το κριτήριο, ένας μέσος 25χρονος έρχεται σε επαφή με 19 διαφορετικούς ανθρώπους μέσα στο μήνα, ενώ μια 25χρονη με 17,5. Στην ηλικία των 39, οι αντίστοιχοι αριθμοί των επαφών έχουν υποχωρήσει στις 12 και 15 αντίστοιχα.
Η περαιτέρω μείωση που ακολουθεί, σταματά περίπου στην ηλικία των 80 ετών, όταν ο μέσος αριθμός μηνιαίων επαφών είναι οκτώ για μια γυναίκα και έξι για έναν άνδρα. Οι επαφές των γηραιότερων, έως τον θάνατό τους, αφορούν κυρίως τα παιδιά και τα εγγόνια τους.
Οι επιστήμονες αποδίδουν τη σταδιακή απώλεια φίλων στο ότι στα πρώτα στάδια της ζωής οι άνθρωποι έχουν διάθεση να πειραματισθούν, να συναντήσουν πολύ διαφορετικούς ανθρώπους, να κυνηγήσουν ευκαιρίες και βεβαίως να βρουν σεξουαλικό σύντροφο. Όλα αυτά σιγά-σιγά ατονούν - στους περισσότερους τουλάχιστον.
Όσον αφορά τη διάρκεια των επαφών (τηλεφωνικών κλήσεων), επιβεβαιώνεται αυτό που όλοι ξέρουν: οι γυναίκες μιλάνε περισσότερη ώρα στο τηλέφωνο από ό,τι οι άνδρες. Αυτό οφείλεται στο ότι αφενός οι γυναίκες διατηρούν στενότερους οικογενειακούς δεσμούς σε καθημερινή βάση και αφετέρου στο ότι οι γυναίκες κρατάνε μερικές πολύ στενές φίλες με τις οποίες λένε συχνά τα προσωπικά τους, κάτι που συμβαίνει πιο σπάνια στους άνδρες. |
Πηγή: www.skai.gr
|
