Η άνοια χαρακτηρίζεται από ένα προοδευτικό εκφυλισμό και απώλεια των διανοητικών ικανοτήτων του ατόμου. Πολλoί συχνά αναρωτιούνται αν η νόσος Αλτσχάιμερ και η άνοια είναι κάτι το διαφορετικό ή το ίδιο. Η σωστή απάντηση είναι πως η νόσος Αλτσχάιμερ είναι ένα από τα πιο γνωστά είδη άνοιας Το πιο κλασικό σύμπτωμα των ανοϊκών διαταραχών είναι να ξεχνάμε πρόσφατα γεγονότα και ανθρώπους. Με αλλά λόγια η μνήμη δεν κάνει νέες “εγγραφές”. Είναι σαν να έχουμε ένα τετράδιο όπου κρατάμε σημειώσεις, έχουν τελειώσει τα φύλλα του και δεν έχουμε που να καταγράψουμε τις νέες πληροφορίες. Οι πάσχοντες από άνοια παρουσιάζουν προβλήματα της μνήμης, της σκέψης, της αντίληψης και του προσανατολισμού τους. Η άνοια είναι συχνότερη στους ηλικιωμένους ενώ σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών το ποσοστό άνοιας αγγίζει το 6%. Με την αύξηση της ηλικίας, το ποσοστό των ατόμων που προσβάλλονται από άνοια, αυξάνεται και για αυτό έχει επικρατήσει ο όρος γεροντική άνοια. Το 20% των ατόμων άνω των 80 ετών, πάσχουν από άνοια. Το 60% -70% των περιπτώσεων άνοιας οφείλεται στη νόσο Αλτσχάιμερ. Ένα ποσοστό της τάξης του 15% των περιπτώσεων άνοιας οφείλεται σε αγγειακά προβλήματα του εγκεφάλου (πολυεμφρακτική άνοια). Εκτός από την αύξηση της ηλικίας και τις εγκεφαλικές αγγειακές παθήσεις, άλλες ασθένειες που είναι σπανιότερες αιτίες άνοιας, περιλαμβάνουν τη νόσο Πάρκινσον, τον υποθυρεοειδισμό, το AIDS, τον καρκίνο εγκεφάλου και άλλες. Γενικότερα στις ανοϊκές διαταραχές έχουμε έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου και εμφανείς μεταβολές στην προσωπικότητα του. Έτσι είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο ένα άτομο στα πρώτα στάδια της άνοιας να παρουσιάζεται ιδιαίτερα ευσυγκίνητο δηλαδή να κλαίει σε μία συζήτηση η οποία δεν είναι συναισθηματικά φορτισμένη. Επίσης μπορεί να παρουσιάζει επιθετική ή αντικοινωνική συμπεριφορά. Δηλαδή να ξαφνικά να αρχίζει να βρίζει ή να κυκλοφορεί γυμνό μέσα στο σπίτι την στιγμή που υπάρχουν επισκέπτες.

Σήμερα πάσχουν από άνοια 26 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως και σύμφωνα με μελέτες ο αριθμός αναμένεται να τετραπλασιαστεί. Για την αντιμετώπιση της στην σύγχρονη νευρολογία και νευροψυχολογία δεν υπάρχει θεραπεία που την γιατρεύει. Όμως φαίνεται πως τα ψυχοθεραπευτικά προγράμματα μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην αντιμετώπιση του ρυθμού της νόσου. Η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ψυχοθεραπευτικά προγράμματα που περιλαμβάνουν ασκήσεις γνωστικών λειτουργιών και ψυχοθεραπεία με στόχο τη δραστηριοποίηση του προσβεβλημένου εγκέφαλου και ρύθμιση της ψυχικής ισορροπίας βοηθούν σημαντικά τον πάσχοντα και την οικογένειά του. Σε αρκετές περιπτώσεις βοηθούν στην μείωση του καλπασμού της νόσου και στον περιορισμό των συμπτωμάτων. Επίσης τέτόιου τύπου προγράμματα έχουν φανεί λυτρωτικά για την οικογένεια του πάσχοντα διότι τους ενημερώνουν για το τι έχουν να αντιμετωπίσουν και τον τρόπο χειρισμού του πάσχοντα.

Οι διαταραχές μνήμης στην τρίτη ηλικία σήμερα τείνουν να γίνουν μία μάστιγα και θα απασχολήσουν αρκετά τον κόσμο και τους επιστήμονες τα επόμενα χρόνια οσον αφορά τα αίτια τους αλλά και την αντιμετώπιση τους. Σύμφωνα μετά σημερινά δεδομένα κλειδί στην εξέλιξη της νόσου είναι η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση αντιμετώπιση της με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπευτικά προγράμματα.