 «Παν μέτρον άριστον» όπως έλεγαν και αρχαίοι ημών πρόγονοι και είχαν απόλυτο δίκιο, αφού η φράση αυτή, ισχύει ακόμα και για το ανεπιθύμητο για όλους μας λίπος! Τι είναι τελικά το λίπος όμως; Φίλος ή εχθρός μας;
Κάθε άτομο για να έχει καλή υγεία, πρέπει να έχει τουλάχιστον μια ελάχιστη ποσότητα σωματικού λίπους, το οποίο ονομάζεται βασικό λίπος και είναι απαραίτητο για:
1) Τη θερμορύθμιση (ρύθμιση της θερμότητας του σώματος)
2) Τη ρύθμιση των βασικών θρεπτικών συστατικών του σώματος, μεταξύ αυτών και των βιταμινών Α, D, E, K.
Στις γυναίκες, το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό σωματικού λίπους (απίσχναση) αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. Η αμηνόρροια μπορεί να εμφανιστεί σε επίπεδα λίπους από 10% - 16% και όταν συνοδεύεται με χαμηλά επίπεδα λίπους (<10%), θέτουν τη γυναίκα σε κίνδυνο απώλειας οστικής μάζας (οστεοπόρωση).
Όσον αφορά το λίπος που λαμβάνουμε από τις τροφές, διαχωρίζεται σε καλό και κακό. Τα καλά λιπαρά, το λεγόμενο φυτικό λίπος, είναι τα ακόρεστα λιπαρά, τα οποία διακρίνονται σε πολυακόρεστα (ψάρια,λιναρόσποροι, έλαιο του λιναρόσπορου, καλαμποκέλαιο, σογιέλαιο, ηλιέλαιο) και μονοακόρεστα (φιστίκια Πεκάν, φουντούκια, αμύγδαλα, σουσάμι, σπόροι κολοκύθας, ελαιόλαδο, φυστικέλαιο). Τα καλύτερα είναι τα μονοακόρεστα. Τα καλά λιπαρά μειώνουν την κακή χοληστερόλη (LDL) και αυξάνουν την καλή χοληστερόλη (HDL). Σύμφωνα μάλιστα, με μια πρόσφατη έρευνα διαπιστώθηκε ότι το καλό λίπος είναι ικανό να «διώξει» το κακό λίπος. Επίσης, τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που βρέθηκαν σε ορισμένα είδη ψαριών όπως ο σολομός και η ρέγκα, και σε φυτικά προϊόντα, όπως το σογιέλαιο, το έλαιο canola, τα καρύδια και ο λιναρόσπορος – είναι ένας τύπος πολυακόρεστων λιπαρών που πιστεύεται ότι είναι ιδιαίτερα καλό για την ομαλή λειτουργία της καρδιάς.
Τα κακά λιπαρά είναι τα ζωικά, τα οποία προέρχονται από το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά, το αυγό και σε όλα προϊόντα γίνονται με αυτά τα τρόφιμα (π.χ. αλλαντικά, μαγιονέζα, γιαούρτι). Αυτά τα λιπαρά ονομάζονται κορεσμένα και είναι απαραίτητα για τον οργανισμό σε ποσοστό λιγότερο από το 10% των ημερήσιων θερμίδων, κατά προτίμηση από άπαχα πουλερικά και χαμηλά σε λιπαρά ή από γαλακτοκομικά προϊόντα χωρίς λιπαρά. Τα κορεσμένα λιπαρά, σε θερμοκρασία δωματίου είναι στερεά εν αντιθέσει με τα ακόρεστα, τα οποία είναι ρευστά και δεν παγώνουν ακόμα και στο ψυγείο.
Οι βιομηχανίες τροφίμων συνήθως μετατρέπουν τα ακόρεστα φυτικά λιπαρά, όπως π.χ. το κακάο, από υγρά σε στερεά προσθέτοντας επιπλέον υδρογόνο, καθιστώντας τα «υδρογονωμένα» ή trans λιπαρά. Τα υψηλότερα επίπεδα των τρανς λιπαρών βρίσκονται στα ψημένα αγαθά, τα ζωικά προϊόντα, και τη μαργαρίνη. Ακόμα όμως και αν τα τρανς λίπη προέρχονται από φυτικές πηγές, μπορούν να προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα καρδιάς από τα κορεσμένα και ακόρεστα λίπη.
Για να δούμε όμως τι αντίδραση θα έχει ο οργανισμός μας στην κατανάλωση ενός γεύματος πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά όπως π.χ. πολύ κρέας (μπριζόλα), πατάτες και σαλάτες με σος, λιπαρά τυριά, πολλά αυγά, μαγιονέζα.
Τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων ανεβαίνουν. Τα αυξημένα τριγλυκερίδια δημιουργούνται από τη λήψη υπερβολικών θερμίδων οι οποίες αποθηκεύονται στα λιποκύτταρα. Τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων αυξάνουν τον κίνδυνο της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του διαβήτη και πολλών καρδιακών προβλημάτων. Τα αιμοφόρα αγγεία γίνονται στενότερα, η πίεση του αίματος ανεβαίνει και αυξάνονται τα επίπεδα της LDL (κακή χοληστερόλη).
Υπάρχουν όμως και τα κρυφά λιπαρά, τα οποία δεν είναι απαραίτητα κακά. Οι ξηροί καρποί, το καλαμπόκι, οι ηλιόσποροι, οι ελιές, το σουσάμι, η σόγια και άλλα φυτικά τρόφιμα έχουν μεν κρυφά λιπαρά, αλλά αυτά είναι καλά.
Στο ερώτημα λοιπόν, αν το λίπος είναι φίλος ή εχθρός μας, η απάντηση είναι ότι το λίπος είναι φίλος μας όσο παραμένει σε ένα φυσιολογικό ποσοστό και όσο τρεφόμαστε με τα καλά λιπαρά. Αν όμως διαταραχθεί αυτή η ισορροπία, το λίπος μπορεί να γίνει και ο χειρότερος εχθρός μας. Είναι στο χέρι μας λοιπόν, να το κάνουμε τον καλύτερο μας φίλο! Ξεκινήστε λοιπόν! Τι περιμένετε;
www.skai.gr
|
