Στα δύο τελευταία άρθρα επικεντρωθήκαμε σε έναν από τους σπουδαιότερους τέτοιους τραγικά παραμελημένους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά, καρκίνο και ένα σωρό άλλες εκφυλιστικές ασθένειες, την ομοκυστεϊνη.

Στη συνέχεια θα προχωρήσουμε απαντώντας δύο καίρια ερωτήματα: Τι πρέπει να κάνετε για να ρίξετε τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεϊνης στο αίμα σας; Ποιες είναι οι ορμονικές εκτροπές που 8 στις 10 φορές κρύβονται πίσω από μια υψηλή ομοκυστεϊνη, τι σημαίνουν για την υγεία σας και πως διορθώνονται;

Αν και η επιστήμη (λόγω της έλλειψης οικονομικού κινήτρου από πλευράς της φαρμακοβιομηχανίας για να χρηματοδοτήσει σχετικές έρευνες) δεν έχει ακόμη διαμορφώσει πλήρη εικόνα για τις τρομακτικές προεκτάσεις της ομοκυστεϊνης στην υγεία μας, τα πράγματα είναι αρκετά απλά όσον αφορά το τι χρειάζεται για να ρίξουμε τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεϊνης στο αίμα.

Αν η διατροφή σας έχει αρκετή πλήρη πρωτεΐνη (όπως αυγά, γαλακτοκομικά, κρέας) μαζί με αρκετά λαχανικά και φρούτα και μόνο αν συμπληρώνετε αυτή τη διατροφή και με αρκετό σύμπλεγμα βιταμινών Β (πρωτίστως Β12, Β6, Φυλλικό οξύ) είστε καλυμμένος. Δεν χρειάζονται ακριβά ή δυνητικώς τοξικά χημικά φάρμακα, ούτε παράξενες διατροφικές αλλαγές, αν και συνήθως σας συστήνουν να αποφεύγετε τις ζωικές πρωτεΐνες, πράγμα που είναι λάθος για πολλούς λόγους.

Ποιες δόσεις βιταμινών Β είναι αποτελεσματικές; Σε μια επιτυχημένη Ελβετική μελέτη οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ημερήσια δόση 1.000 μg (δηλαδή 1mg) φυλλικού οξέος, 400 μg βιταμίνης Β12 και 10 mg βιταμίνης Β6. Ολλανδοί ερευνητές εξέτασαν τη δράση των ίδιων βιταμινών σε άτομα με επίπεδα ομοκυστεϊνης πάνω από 16 mmol/L, και βρήκαν ότι ο συνδυασμός 5 mg φυλλικού οξέος, 400 μg B12 και 50 mg Β6 μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεϊνης σε λιγότερο από το 16 στους είκοσι έξι από τους τριάντα συμμετέχοντες, συγκριτικά με την ομάδα που πήρε εικονικό φάρμακο, όπου εκεί μόνο επτά από τους τριάντα είδαν παρόμοια αποτελέσματα. Στα άτομα που τα επίπεδά τους ήταν ήδη κάτω από το 16, η συμπλήρωση με τις βιταμίνες μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεϊνης κατά 30%!

Σε μια μελέτη με ασθενείς που βρίσκονταν στη λίστα αναμονής για εγχείρηση στην καρδιά, 400 μg φυλλικού οξέος, 2 mg βιταμίνης Β6, και 6 μg βιταμίνης Β12 έριξαν τα επίπεδα ομοκυστεϊνης κάτω από το μισό (από 23,4 σε 11,3). Επιπλέον, ορισμένοι δείκτες της αρτηριακής λειτουργίας έδειξαν σημαντική βελτίωση στην ομάδα που πήρε τις βιταμίνες, συμπεριλαμβανόμενης της καρδιακής αντοχής στην κόπωση.

Όμως στην ομάδα που πήρε εικονικό φάρμακο δεν σημειώθηκε καμία τέτοια βελτίωση. Προσοχή: ποτέ δεν πρέπει να παίρνουμε υψηλές δόσεις κάποιων βιταμινών του συμπλέγματος Β χωρίς ταυτόχρονα να παίρνουμε επαρκείς δόσεις και των υπολοίπων βιταμινών ολόκληρου αυτού του συμπλέγματος. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να πάθουμε ανεπάρκεια των άλλων αυτών βιταμινών Β.

Υψηλές δόσεις του θρεπτικού στοιχείου betaine μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση μιας υψηλής ομοκυστεϊνης ακόμα και σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με βιταμίνες Β. Αποτελεσματικές δόσεις είναι 3-6 γρ. betaine glycine, γνωστής επίσης και ως trimethylglycine (TMG). Ας ληφθεί δε υπόψη ότι η Β6 μειώνει τις θρομβώσεις ανεξάρτητα από τα επίπεδα ομοκυστεϊνης, ενώ χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να φτιάχνουμε υγιή συνδετικό ιστό (αγγεία, αρθρώσεις, οστά, σπλάχνα, δέρμα).

Οι διατροφικές βελτιώσεις μπορούν επίσης να συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων ομοκυστεϊνης. Φαίνεται ότι ο καλύτερος τρόπος για να αυξήσουμε τη διατροφική πρόσληψη Β6 και Β12 είναι να τρώμε πρωτεϊνικές τροφές πλούσιες σε μεθειονίνη, κάτι που σίγουρα δεν είναι η σόγια αλλά είναι οι ζωικές πρωτεΐνες και το κινόα (ένας σπόρος).

Οι ζωικές τροφές είναι η μόνη πηγή βιοδιαθέσιμης, δηλαδή αφομοιώσιμης Β12. Συγκριτικά με τους παμφάγους, οι απέχοντες από το κρέας (vegetarian) σταθερά επιδεικνύουν υψηλότερα επίπεδα ομοκυστεϊνης στο αίμα, με τις υψηλότερες τιμές να βρίσκονται στους vegan (εκείνους που απέχουν από όλα τα ζωικά προϊόντα, δηλαδή και από τα αυγά και τα γαλακτοκομικά). Σε μια εξάμηνη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη κλινική μελέτη βρέθηκε ότι εκείνοι που ακολούθησαν μια υψηλή σε πρωτεΐνες διατροφή είδαν 21% μείωση στην ομοκυστεϊνη τους, όμως καμία μείωση δεν σημειώθηκε σε εκείνους που ακολούθησαν μια διατροφή χαμηλή σε πρωτεΐνες ή στα άτομα της ομάδας ελέγχου που ακολούθησαν τη συνηθισμένη διατροφή τους.

Εκτός από καλή πηγή Β6 και Β12, τα εντόσθια (αλλά όχι το κρέας) είναι και μια καλή πηγή φυλλικού οξέος, μαζί με τα λαχανικά και τα φρούτα. Οι παρεμβατικές μελέτες με συμμετέχοντες που αύξησαν την πρόσληψη λαχανικών και φρούτων έχουν επανειλημμένα δείξει μειώσεις της ομοκυστεϊνης, ωστόσο μικρότερης εμβέλειας από ό,τι με τη λήψη θεραπευτικών συμπληρωμάτων βιταμινών Β. Σε άτομα που κανονικά κατανάλωναν 162 γρ. λαχανικών και φρούτων την ημέρα, τέσσερις εβδομάδες βρώσης 500 γρ. από αυτές τις πλούσιες σε φυλλικό οξύ τροφές μείωσαν τα επίπεδα ομοκυστεϊνης κατά 11%. Ένας καλός στόχος λοιπόν είναι να τρώμε γύρω στα 400-500 γρ. λαχανικών και φρούτων την ημέρα.

Ποιες, τώρα, είναι οι ασύλληπτης σπουδαιότητας ορμονικές εκτροπές που 8 στις 10 φορές κρύβονται πίσω από μια υψηλή ομοκυστεϊνη, τι συνέπειες θα υποστούμε αν δεν τις διορθώσουμε, και πως αυτές διορθώνονται; Με αυτό το ζήτημα θα ασχοληθούμε στο επόμενο.